akkoord ter bescherming van biodiversiteit een stap in de goede richting

IFAW is opgelucht dat regeringen van over de hele wereld een akkoord hebben gesloten tijdens de 15e Conferentie van de Partijen (CoP15) van het Verdrag inzake Biologische Diversiteit van de Verenigde Naties. Het doel is om de natuurcrisis op onze planeet aan te pakken. 

Tijdens de bijeenkomst zijn de partijen een wereldwijd kader voor biodiversiteit overeengekomen, dat doelen stelt voor natuurbehoud tot aan 2030. Dit is een laatste wanhopige poging om de natuurcrisis een halt toe te roepen die inmiddels een miljoen soorten met uitsterven bedreigt en die de natuurlijke systemen verstoort die het leven op aarde mogelijk maken. 

Gedurende twee weken met stevige onderhandelingen zijn veel oncomfortabele compromissen gesloten, die in het akkoord weerspiegeld worden. Desondanks erkennen de partijen dat het verlies aan biodiversiteit voor 2030 niet alleen moet worden gestopt, maar ook moet worden omgekeerd. 

Sommige uitkomsten haalden de krantenkoppen, zoals het doel om tot 2030 minstens 30% van de planeet te beschermen. De tekst van de overeenkomst zit echter vol onduidelijkheden. De heldere doelstelling die deze crisis vereist, is ver te zoeken. Het akkoord vormt dan ook nauwelijks de inspirerende oproep tot actie die nodig is om de huidige natuurcrisis te bestrijden. 

heldere doelen ontbreken 

Het is met name zorgwekkend dat het akkoord geen heldere kwantitatieve doelen stelt voor de komende jaren met betrekking tot het tegengaan van uitsterven van soorten en het ondersteunen van populatieherstel. Dit is een kritieke omissie die het volledige kader ondermijnt: tot aan 2030 wordt de meest zichtbare indicator van natuurverlies – het verdwijnen van complete soorten – niet gemeten. In plaats daarvan is de deadline voor actie opgeschoven naar 2050. De huidige periode van 2020 tot 2030 is echter van doorslaggevend belang. Als regeringen zelfs nu niet in staat zijn om een concreet doel rondom massa-uitsterven overeen te komen, is de vraag hoe serieus ze natuurverlies werkelijk tegen willen gaan.

Natuurlijk is IFAW blij met de 30% bescherming voor land en oceanen tot 2030. Maar het is teleurstellend dat dit doel niet aangeeft hoe goed die bescherming moet zijn. Nu bestaat het risico dat natuurgebieden alleen juridisch op papier zullen ontstaan, zonder de benodigde handhaving in de praktijk om doelen voor natuurbehoud ook werkelijk te behalen. Ondanks dat hopen we dat landen hun ambities voor natuurbehoud zullen realiseren, ook omdat wereldleiders al voor de start van CoP15 hadden toegezegd dit doel te ondersteunen. 

toekomstige pandemieën voorkomen 

IFAW onderschrijft het inzicht in de uiteindelijke tekst dat het behoud van biodiversiteit een rol speelt bij het voorkomen van toekomstige pandemieën. De onderhandelingen zijn twee jaar vertraagd vanwege een pandemie die hoogstwaarschijnlijk is veroorzaakt door de exploitatie van wilde dieren. Ironisch genoeg was er echter veel discussie en onderhandeling voor nodig om dit concept opgenomen te krijgen in de uiteindelijke tekst. 

We weten dat het behoud van biodiversiteit één van de beste methoden is om pandemieën bij de bron tegen te gaan, door te voorkomen dat ziekteverwekkers van wilde dieren overspringen op mensen. Het doel om de exploitatie van wilde dieren tegen te gaan, houdt rekening met dit aspect, naast het uitbannen van illegale en onhoudbare exploitatie – één van de belangrijkste oorzaken van een verlies aan biodiversiteit. 

zorgen om de kosten 

Eén van de lastigste punten van de onderhandelingen was de financiering: in hoeverre moeten ontwikkelde landen financiële ondersteuning bieden aan armere landen om dit nieuwe kader te implementeren? Nadat ontwikkelingslanden de onderhandelingen hadden verlaten als protest tegen de voorgestelde financiering, kwamen de partijen uiteindelijk toch een akkoord overeen: rijke landen verdubbelen tot 2025 hun hulp voor natuurbehoud en verdriedubbelen deze tot 2030. Hiervoor wordt een apart nieuw fonds opgezet binnen de Global Environment Facility. Eén van de redenen dat eerdere doelen niet behaald zijn (de zogeheten Aichi-doelen), was een gebrek aan financiële middelen. Een belangrijke eis van ontwikkelingslanden bij de onderhandelingen om tot een akkoord te komen, was passende financiering. IFAW verwelkomt de recente aankondigingen als een goed startpunt, maar het is duidelijk dat er veel meer geld nodig zal zijn om het verlies aan natuur te stoppen, zowel van particuliere initiatieven als van overheden. 

Het nieuwe Global Biodiversity Framework is een stap in de juiste richting om de natuurcrisis op onze gehele planeet aan te pakken. De onderhandelingen zitten erop, maar de toekomst blijft onzeker voor veel soorten en ecosystemen die al het leven op aarde ondersteunen. Om nog enige hoop te houden op behoud van het leven op aarde zoals we dat nu kennen, is het essentieel dat regeringen over de hele wereld onmiddellijk beginnen met de implementatie van dit kader. Het kader op zich is een goede stap, maar de echte vraag is of overheden het tot 2030 ook kunnen uitvoeren.