IJsland maakt een einde aan de commerciële walvisvaart

“Wat zijn je plannen voor het weekend?” vroeg Patrick Ramage van IFAW. Hij belde terwijl ik me net opmaakte voor een gezellige avond met mijn gezin.

In actie tegen de 'wetenschappelijke walvisvaart'

Ik dacht dat ik een rustig weekend tegemoet ging, maar voor ik het wist zat ik in het vliegtuig en was ik op weg naar Reykjavik in IJsland. Het was 2003 en IFAW voerde campagne om een einde te maken aan de zogenaamde 'wetenschappelijke walvisvaart' die elk jaar plaatsvond voor de kust van IJsland. Tijdens die eerste reis naar IJsland waren we ervan overtuigd dat door de grote internationale druk binnen twee of drie jaar een gedwongen einde zou komen aan deze jacht. 

Wat hadden we het mis en wat hebben we sindsdien veel geleerd.

We kwamen er al snel achter dat de zaken niet zo eenvoudig waren als ze leken. We gingen het gesprek aan en kregen steun van de IJslanders. We kwamen erachter dat als wij vroegen “Ben je voor of tegen de walvisvaart?” IJslanders hoorden “Ben je voor of tegen IJsland?” En ze waren natuurlijk voor hun land (net als de meesten van ons).

We pasten onze strategie aan en ontwikkelden een lange termijn campagne. Kort na mijn eerste reis naar dit fantastische land stond ik in de aula van een school in Reykjavik, waar ook kinderen van verschillende politici op zaten. Ik was wat nerveus, maar gelukkig was ik samen met vriend en collega Sigursteinn Masson, die zich al vele jaren inzet voor IFAW in IJsland. Na een korte aankondiging in het IJslands was het woord aan ons. We spraken helemaal niet over de jacht op walvissen, maar over de walvissen zelf en hoe fascinerend ze zijn, en over de biologie en het waarnemingsvermogen van deze bijzondere dieren. We praatten ook over dierenwelzijn en hoe we tekortschieten in onze eigen landen. De vijandige sfeer die ik bij aankomst in de aula had gevoeld vervaagde en uiteindelijk hadden we een goede discussie over walvissen en de walvisvaart. We probeerden mensen met een open blik naar nieuwe invalshoeken te laten kijken, waarbij we zorgvuldig de vraag vermeden of ze voor of tegen de walvisjacht waren. Uiteindelijk zijn we op 200 scholen in IJsland het gesprek aangegaan met scholieren.

De jaren verstreken en het tij keerde. Ik werd niet meer gezien als een vertegenwoordiger van een 'terroristische organisatie', want dat is waar dierenrechten- en milieuorganisaties die zich met IJsland bemoeien voor doorgaan. We mochten aanschuiven bij onderhandelingen. Naast de gesprekken op de scholen, heeft de steun van de Britse, Amerikaanse en Duitse ambassades die ons introduceerden in politieke kringen volgens mij echt geholpen om ons doel te bereiken.

Walvisvlees voor toeristen 

Terwijl de IJslanders steeds minder walvisvlees aten, stonden wij voor een nieuwe uitdaging: toeristen die IJsland bezochten werd verteld dat walvisvlees een echte IJslandse specialiteit was. Voordat we het wisten werd er weer meer walvisvlees geconsumeerd, maar deze keer door de toeristen. We moesten onze campagne opnieuw bijstellen. We wierven medewerkers van over de hele wereld om ons te helpen met onze campagne 'Meet Us Don't Eat Us', om toeristen voor te lichten over de gevolgen van walvisvleesconsumptie en ze te vragen naar de walvissen te kijken in plaats van ze op te eten. En nu, bijna 20 jaar later, heeft het IJslandse ministerie van Visserij aangekondigd dat er een einde komt aan de commerciële walvisjacht. Toen ik dat las, was ik echt enorm blij, zowel voor de IJslanders als voor mijn team dat zich al die jaren is blijven inzetten om dit doel te bereiken. Maar het meest blij was ik voor de walvissen, die intelligente en buitengewone dieren die hun thuis hebben in de IJslandse wateren.