hoe bijenkorven gemeenschappen helpen samen te leven met olifanten in Malawi

Bijenkorven kunnen een duurzame en effectieve manier zijn om mens-dier-conflicten te verminderen in gebieden waar gemeenschappen en olifanten naast elkaar leven.

In Kasungu National Park in Malawi is de olifantenpopulatie toegenomen van 40 individuen in 2014 tot bijna 400 na het succes van IFAW's inspanningen voor het behoud van wilde dieren in het park, waaronder onze translocatie van 263 olifanten in 2022. Onze interventies gaan echter verder dan natuurbehoud: we willen ervoor zorgen dat gemeenschappen worden uitgerust met duurzame oplossingen om conflicten tussen mensen en wilde dieren te verminderen en coëxistentie te bevorderen.

waarom bijenkorven? 

Het concept van de bijenkorfomheining is eenvoudig: bijenkorven worden aan palen opgehangen aan de rand van een gemeenschap. Ze vormen zo een beschermende barrière waar olifanten niet graag langs gaan vanwege hun natuurlijke angst voor bijen. 

In Malawi worden bijenkorven geplaatst op delen van Kasungu's bijna 100 kilometer lange grensafscheiding die momenteel wordt aangelegd. Tot nu toe is 70 kilometer voltooid en tegen het einde van 2023 zal nog eens 20 kilometer zijn voltooid. De bijenkorven zullen samen met de omheining dienen als een dubbele barrière voor olifanten.

Bijenkorven kunnen niet alleen interacties tussen mensen en olifanten voorkomen langs de oostelijke grens van Kasungu, maar ze zullen ook een extra inkomstenbron vormen voor de lokale gemeenschappen die in de zone wonen. De bouw van de omheining heeft al voor 150 gemeenschapsleden werk opgeleverd en de bijenkorven geven huishoudens de kans om honing te verkopen voor extra inkomsten.

ruimte creëren voor coëxistentie 

"Een toename van gezonde olifantenpopulaties is positief voor Kasungu, dat in het verleden veel te kampen had met stroperij voor bushmeat en ivoor", zegt Patricio Ndadzela, IFAW-directeur voor Malawi en Zambia. "Maar omdat olifanten en mensen naast elkaar leven en natuurlijke hulpbronnen delen, zal het aantal conflicten waarschijnlijk ook toenemen."

Hij voegt daaraan toe: "Concurrentie om voedsel, water en ruimte kan gemakkelijk conflicten veroorzaken en de lokale acceptatie van wilde dieren verminderen." Uit onze ervaring blijkt dat het verlagen van de kosten van het leven naast wilde dieren, de gemeenschappen waarmee we samenwerken veiliger maakt. Ook zijn ze dan meer geneigd om natuurbeschermingsinitiatieven te steunen en vergeldingsmaatregelen zoals het doden van of het jagen op wilde dieren af te wijzen.

Door het maken van een bufferzone met bijenkorven, naast andere maatregelen, is het mogelijk om het aantal conflicten tussen mensen en olifanten met meer dan 85% te verminderen, aldus Ndadzela.

een stap vooruit voor olifanten

"Door tientallen jaren werk in het veld begrijpen we dat gemeenschappen vaak steun nodig hebben die normaal gesproken niet als onderdeel van natuurbehoud wordt gezien. Wel genereert het steun voor natuurbehoudmaatregelen of vermindert het de druk op natuurlijke hulpbronnen, door voordelen te bieden die gekoppeld zijn aan de resultaten van natuurbehoud," zegt Ndadzela.

Het ondersteunen van de stabiliteit en veerkracht van olifantenpopulaties in Kasungu maakt deel uit van IFAW's visie Room to Roam in Afrika: het creëren van veilige gebieden voor olifanten en andere wilde dieren, het stoppen van stroperij, het versterken van gemeenschappen en het redden en weer vrijlaten van olifanten. Om deze doelen te bereiken, moeten de connecties tussen landschappen worden hersteld en moeten kostbare, niet-duurzame menselijke activiteiten die de natuurlijke bewegingen en gedragingen van olifanten verstoren, tot een minimum worden beperkt.

Het beoogde resultaat: grotere biodiversiteit, een natuurlijke veerkracht tegen klimaatverandering en een toekomst waarin dieren en mensen in balans met elkaar kunnen samenleven.