weetjes over giraffen

Wat weet jij allemaal over de giraffe? Je wist misschien al dat de giraffe één van de langste zoogdieren op aarde is, maar wist je ook dat er heel wat soorten giraffen bestaan en dat enkele hiervan ernstig worden bedreigd? In dit artikel behandelen we nog heel veel meer interessante giraffenweetjes. Dus lees vooral verder voor leuke weetjes over de giraffe! 

hoe slapen giraffen? 

Giraffen slapen maar heel weinig. Het dier heeft de kortste nachtrust van alle zoogdieren. Geschat wordt dat een giraffe gemiddeld 4.6 uur per dag slaapt. Slaapjes zijn dan ook heel kort en duren niet langer dan een half uur. Dit heeft enerzijds te maken met de slaappositie van de giraffe en anderzijds met het gevaar van mensen en roofdieren dat continu op de loer ligt. Om in slaap te vallen laat de giraffe zich zakken tot de grond en legt hij zijn hoofd op z’n rug. Volwassen giraffen slapen ook wel staand.  

welke soorten giraffen zijn er? 

Over de onderverdeling van soorten giraffen zijn wetenschappers het nog niet altijd even eens. Wij houden de vier moedersoorten en zeven ondersoorten aan. Een ondersoort wil zeggen dat een geïsoleerde populatie zich zodanig heeft ontwikkeld dat zij waarneembare genetische verschillen bezit van de moedersoort. Deze verschillen zijn merkbaar zelfs tot een niveau dat verschillende ondersoorten geen levensvatbare nakomelingen met elkaar kunnen voortbrengen. Hieronder worden de verschillende soorten en daarbij horende ondersoorten beschreven. 

• Masai giraffe 
  Onder de Masai giraffe vallen de ondersoorten Masai giraffe (G. t. tippelskirchi) en de Thornicroft giraffe (G. t. thornicrofti). De eerstgenoemde soort, die ook wel de Kilimanjaro giraffe wordt genoemd, komt voor in Centraal en Zuid-Kenia maar ook door heel Tanzania. Met bijna 45.000 Maasai giraffen in het wild is dit één van de stabielere populaties. 
   
  De totale populatie van de Thornicroft giraffe is een stuk kleiner. De slechts 650 dieren leven uitsluitend in het oosten van Zambia. Ondanks dat de soort op de IUCN Red List staat als “kwetsbaar”, is het aantal Thornicroft giraffen stabiel gebleven in de afgelopen decennia. 

• noordelijke giraffe 
  De noordelijke giraffe bevat de ondersoorten kordofangiraffe (G. c. antiquorum), de Nubische giraffe (G. c. camelopardalis) en de Tsjaadgiraffe (G. c. peralta). Deze soorten leven verspreid over centraal Afrika en populaties van alle drie de soorten staan ernstig onder druk. De Tsjaadgiraffe (ook wel West Afrikaanse giraffe genoemd) bijvoorbeeld, raakte in de jaren 90 bijna uitgestorven (er leefden toen nog maar 49 Tsjaadgiraffen in het wild), waarna de Nigeriaanse overheid besloot de soort te beschermen en onder te brengen in een gebied (the Giraffe Zone) naast de hoofdstad Niamey. Een totale populatie van nu ongeveer 600 giraffen leeft hier, al zijn ze wel geïsoleerd van andere grote dieren en wordt hun leefgebied door de groei van de stad ook steeds kleiner.
  
  De Nubische giraffe wordt ook ernstig bedreigd. Deze soort, die voornamelijk in Oeganda voorkomt, is in de afgelopen 30 jaar met maar liefst 97% afgenomen. De soort is daarmee één van de meest bedreigde zoogdiersoorten ter wereld. De belangrijkste bedreiging voor deze giraffe is stroperij en het steeds kleinere leefgebied. Inmiddels leeft het grootste deel van alle Nubische giraffen in nationale parken, privéreservaten of andere beschermde gebieden. De genetische variëteit van de soort komt hierdoor onder druk te staan. 
   
  Ook de aantallen kordofan giraffen zijn in de afgelopen dertig jaar enorm (met wel 80%) gekrompen. 60% van de momenteel nog 2.300 kordofan giraffes leeft in Zakouma National Park in de Republiek Tsjaad. De soort komt verder ook voor in het Noord-Kameroen, de Centraal-Afrikaanse Republiek en de Democratische Republiek Congo.

• de Somalische giraffe 
  De Somalische giraffe (ofwel de netgiraffe) is te herkennen aan het netvormige strepenpatroon in zijn vacht. Er is een grote kans dat je dit dier in het echt hebt mogen bewonderen aangezien deze giraffensoort de meest voorkomende soort is in dierentuinen. 
   
  Ondanks dat er ongeveer 16,000 Somalische giraffen in het wild leven, is de populatie in de afgelopen drie decennia gehalveerd. De soort leeft voor het grootste deel in Kenia met daarnaast kleine populaties in Somalië en Ethiopië. Zeker 95% van de totale populatie leeft buiten de beschermde gebieden en is dus kwetsbaar voor stroperij en mens-dier conflicten.  
  

• zuidelijke giraffe 
  De zuidelijke giraffe komt, zoals de naam al doet vermoeden, voor in het zuiden van Afrika en heeft twee ondersoorten waaronder de Angolagiraffe en de Kaapse giraffe. In totaal leven er nog bijna 50,000 van deze soort verspreid over landen in zuidelijk Afrika zoals Zimbabwe, Botswana, Namibië, Mozambique en Zuid-Afrika. Dit is dan ook de meest gezonde populatie van alle giraffesoorten.  
  

hoe drinkt een giraffe? 

De lange nek van de giraffe biedt een voordeel bij het op zoek gaan naar eten maar veroorzaakt een hoop gedoe wanneer de giraffe wil drinken. De nek is namelijk net te kort om vanuit een staande positie bij het water te kunnen. Het dier zal moeten bukken om te kunnen drinken. Met zijn twee voorpoten gespreid leunt de giraffe richting het wateroppervlak. Op deze manier is hij echter ook extra kwetsbaar voor aanvallen van roofdieren.  

Vervolgens is het een uitdaging om het water door de bijna twee meter lange nek naar zijn lichaam te pompen. Een natuurkundige uit Hawaii zocht dit uit en stelde dat giraffen net als schapen en koeien water opzuigen door met hun tong het principe van een plunjerpomp na te bootsen.  

waarom hebben giraffen een lange nek? 

Over de reden waarom giraffen zo’n lange nek hebben zijn onderzoekers het nog niet eens. Initieel werd aangenomen dat de nek gedurende de evolutie is gegroeid vanwege het voordeel bij het vinden van eten. Giraffen hebben het alleenrecht over de bovenste blaadjes uit de boom. Echter is het dieet van een giraffe niet beperkt tot de hoogste blaadjes uit de bomen. Uit een recente studie blijkt dat de lange nek ook zeker bedoeld is als wapen.  

Om indruk te maken op vrouwtjesgiraffen, doen mannetjesgiraffen aan zogenaamd nekvechten. Hierin slaat de giraffe met zijn nek tegen die van zijn concurrent. De kop en nek kunnen bij elkaar wel 200 kilo wegen, dus zo’n klap kan flink aankomen. De winnaar van het gevecht is vaak degene met de langste nek. Je zou dus kunnen zeggen dat mannetjes met lange nekken goed in de markt liggen en dus een voorkeurspositie hebben bij de vrouwtjesgiraffe. 

wat doet ifaw om de giraffe te beschermen? 

IFAW zet zich in om het “stil uitsterven” van giraffen te stoppen. Dit doen we enerzijds door wildlife rangers te voorzien van trainingen en een goede uitrusting. In Kenia brengen we wildlife rangers, de lokale gemeenschap en wethandhavingsfunctionarissen met elkaar in contact om samen een beter opsporingssysteem voor wildlifecriminaliteit op te zetten. Door informatie met elkaar te delen en gebruik te maken van specialistische data lukt het onze teams om criminaliteit voor te zijn en stropen te voorkomen.  

In het grensgebied van Tanzania en Kenia is een vaste rangerunit actief, die uit 77 leden bestaat en waar Team Lioness, het door IFAW opgeleide vrouwenteam, deel van uitmaakt. Deze unit beschermt giraffen en andere wilde dieren tegen stropers en werkt nauw samen met de gemeenschap aan oplossingen om mens-dierconflicten tegen te gaan. 

In Zambia werkt IFAW samen met Save Giraffes Now (SGN) bij de ondersteuning van rangers in het Chikomeni Game Management Area, tussen de nationale parken Luambe en Lukusuzi. Dit is een belangrijk leefgebied voor de Thornicroft Giraffe. Onze samenwerking met SGN voorziet de rangers van rantsoenen, uitrusting en patrouilles om deze belangrijke verbinding voor de Thornicroft giraffe te beschermen. 

IFAW lobbyt ook voor betere wet- en regelgeving om de internationale handel in beensnijwerk en andere trofeeën van giraffen een halt toe te roepen. Mede dankzij onze inzet is er in 2019 een grote overwinning behaald voor de giraf tijdens de 18e Conferentie van de Partijen (CoP) van de Conventie Inzake de Internationale Handel in Bedreigde Uitheemse Dieren en Planten (CITES) in Genève, waar regeringen een voorstel hebben aangenomen om de giraf te beschermen tegen ongereguleerde handel.