Batoka keert als eerste olifant in Zambia terug in het wild

Een sterk vermagerd olifantenkalfje zwierf alleen rond op een eiland in de Zambezi, een grote rivier die door Zambia loopt, in de buurt van Nationaal Park Mosi-Oa-Tunya (waar ook de spectaculaire Victoria-watervallen zijn). Piloten van “Batoka Sky” die met kleine vliegtuigen over het gebied vliegen, hadden het kalfje gezien en meteen Game Rangers International (GRI) van het Department of National Parks and Wildlife van Zambia gewaarschuwd, een organisatie waarmee IFAW nauw samenwerkt.

Met fantastisch veel steun van de lokale gemeenschap werd het kalfje Batoka Sky, dat waarschijnlijk zo'n 1,5 jaar oud was, vanuit een helikopter met een pijl verdoofd en daarna met de hand gevangen. Het reddingsteam bracht het kalfje per boot naar het vasteland naar een verblijf in het park om aan te sterken. Na een paar dagen was het weesolifantje, dat inmiddels de naam ‘Batoka’ had gekregen, sterk genoeg voor de 8 uur durende rit naar het noorden naar de opvang in Kafue National Park (de redding van Batoka was nog voordat het Elephant Orphanage Project in Lusaka van start ging).

Rachael Murton, Wildlife Rescue Director van GRI, kan zich nog goed herinneren hoe moeilijk de overgang voor Batoka was toen hij net in de opvang zat. “Het was werkelijk hartverscheurend om te zien dat het Batoka aanvankelijk niet lukte om aansluiting te vinden bij de kudde. Waarschijnlijk was hij al zo lang alleen geweest en leed hij ook aan PTS, zodat hij gewoonweg niet durfde, hoewel de andere olifanten hem wel probeerden over te halen. Hij was blijkbaar zo overstuur dat hij zelfs geen modderbad durfde te nemen, en ik herinner me nog goed hoe hij daar in zijn eentje stond te kijken hoe de andere olifanten over elkaar heen rolden in de modder. Batoka stond daar maar treurig in zijn eentje en durfde niet. Daarom zijn we hem daarbij gaan helpen. We gooiden modder op hem en wreven hem daarmee in om hem te stimuleren om zelf modderbaden te gaan nemen, omdat dit zo belangrijk is voor olifanten.”

Een plek binnen de kudde

Het heeft jaren geduurd voordat het Batoka lukte om echt aansluiting te vinden bij de andere olifantenkalfjes en zijn plek te vinden binnen de kudde. Batoka werd vriendjes met de ongeveer even oude Tafika en de twee olifantenbuls hebben jarenlang veel met elkaar gespeeld en elkaar gepord met hun slagtanden.

Voor jonge olifantjes is dat een heel natuurlijke manier van spelen, en het is ook belangrijk omdat ze zo hun spieren trainen en de vaardigheden ontwikkelen die ze nodig hebben om in het wild als olifantenbul te overleven.

In Chamilandu, die ook ongeveer van zijn leeftijd is, vond Batoka een pleegzusje. De twee voelden zich sterk in elkaars gezelschap en trokken er 's avonds vaak samen op uit en gingen op ontdekkingstocht in het wild.

Toen Chamilandu in september 2019 haar eerste kalfje kreeg (de vader was een olifant die in het wild leefde), keerde ze terug naar de opvang, de plek waar ze zich het veiligst voelde.

Batoka vergezelde haar, maar hij bleef net buiten de opvang in de directe omgeving.

De weg terug naar het wild

In februari 2020 ging Batoka uit zichzelf weg van de opvang. In mei kwam hij weer een paar dagen terug en toen vertrok hij weer.

Dit is een doorbraak in de re-integratie van Batoka in het wild. Hij heeft laten zien dat hij voldoende zelfvertrouwen heeft om zich te beschermen tegen roofdieren, voedsel te vinden en aansluiting te vinden bij wilde olifanten. Dronebeelden lieten al zien hoe Batoka opgenomen was in een wilde olifantengemeenschap, en toen CEO Sport Beattie van GRI met eigen ogen Batoka te midden van een grote kudde van meer dan 70 wilde olifanten aan de oever van een meer in Kafue National Park zag, wist hij dat Batoka zijn plek had gevonden.

“De terugkeer van Batoka naar het wild is voor ons het bewijs dat het wel degelijk mogelijk is om weesolifantjes in Zambia te redden, te rehabiliteren en weer succesvol naar het wild terug te laten keren. Weesolifantjes zijn vaak getraumatiseerd en beginnen hun leven met een achterstand, maar met de juiste zorg lukt het hen om weer vertrouwen te krijgen en de vaardigheden te ontwikkelen die zij nodig hebben om in het wild te gedijen”, zegt Katie Moore, Deputy Vice President Animal Rescue bij IFAW. 

De afgelopen 11 jaar heeft Batoka de vaardigheden ontwikkeld om weer in het wild te leven en zich aan te sluiten bij een kudde. Wij zijn ongelooflijk trots op hem dat hij deze grote stap heeft gezet en wij hopen dat hem nog een lang leven is beschoren in het wild, waar hij thuishoort. 

Hoop voor Zongo en Mbila

Eerder dit jaar werden er twee weesolifantjes gevonden in de buurt van Kafue National Park en ook nu werden de GRI-teams ingeschakeld om dit tweetal te redden. De kalfjes werden in veiligheid gebracht en overgebracht naar de opvang van het Elephant Orphanage Project in Lusaka voor kritische 24-uurszorg. Beide kalfjes doen het goed in de opvang, waar ze nu samen met vier andere weesolifantjes verblijven die rehabiliteren. De nieuwe kalfjes werden Shezongo (roepnaam: Zongo) en Mbila gedoopt en, net zoals bij Batoka, is het de bedoeling dat zij weer worden vrijgelaten in het wild. Maar voorlopig blijven de olifantjes nog in de opvang, totdat ze groot en sterk genoeg zijn en voldoende zelfvertrouwen en vaardigheden hebben ontwikkeld voor hun leven later in Kafue.