Blog
Hoe het beschermen van inkomens in China helpt om Aziatische olifanten te beschermen
Lees meerAziatische olifant
Aziatische olifanten zijn eenvoudig te herkennen aan hun grijze huid, lange slurf en grote oren. Het zijn de grootste landzoogdieren op het Aziatische continent, en ze staan bekend om hun intelligentie en hun emotionele complexiteit. De vrouwtjes zijn bijzonder sociaal en leven in groepen van zes of zeven dieren uit dezelfde familie, onder leiding van het oudste vrouwtje. De mannetjes leven over het algemeen alleen en trekken ook alleen rond.
Aziatische olifanten spelen een belangrijke rol in hun ecosystemen: ze verspreiden zaden, creëren open ruimtes en paden en stimuleren plantengroei. Hun graasgedrag houdt de groei van bepaalde plantensoorten onder controle en kan zo ook helpen om natuurbranden te voorkomen. Hun overleving is daarom onmisbaar voor de biodiversiteit en de ecologische gezondheid van hun leefgebieden.
In veel Aziatische culturen spelen olifanten ook een belangrijke rol als culturele en spirituele symbolen. Het voortbestaan van de soort is dan ook essentieel voor het voortbestaan van deze tradities. De bescherming en het behoud van Aziatische olifanten is daarom niet alleen van belang voor de dieren zelf, maar ook voor de ecosystemen, culturen en tradities die van hen afhankelijk zijn.
De Aziatische olifant is het grootste nog levende landzoogdier in Azië. Het is een fascinerende soort die bekend staat om zijn intelligentie en zachtaardige karakter. Hieronder lees je de interessantste feitjes over Aziatische olifanten en ontdek je onder andere waar ze leven en wat ze eten.
Wetenschappelijke naam
Elephas maximus; Latijn voor 'grootste olifant'
Status van de soort
Bedreigd (IUCN-status)
Bedreigingen
De Aziatische olifant is een bedreigde diersoort volgens de Rode lijst van bedreigde diersoorten van de IUCN. De afgelopen drie generaties zijn de populaties met minstens de helft afgenomen en ze leven nog maar op 15% van hun oorspronkelijke leefgebied.
Aan het begin van de 20e eeuw leefden naar schatting zo'n 100.000 Aziatische olifanten, maar helaas zijn er nu minder dan 50.000 over.
De Aziatische olifant leeft in enkele van de meest dichtst bevolkte gebieden op aarde. Dat brengt uitdagingen met zich mee voor hun overleven. De dieren worden van verschillende kanten bedreigd, onder andere door verlies en fragmentatie van leefgebied, stroperij en conflicten met mensen. Hierdoor zijn de populaties in de afgelopen drie generaties met minstens de helft afgenomen en wordt de soort met uitsterven bedreigd.
Verlies en fragmentatie van leefgebied
Menselijke populaties blijven groeien en breiden zich uit naar voorheen natuurlijk gebied. Hierdoor verliezen olifanten in een zorgwekkend tempo hun leefgebied. Olifantenpopulaties raken meer en meer geïsoleerd en gefragmenteerd, waardoor de verschillende populaties onderling veel minder verbonden zijn.
Olifanten hebben grote leefgebieden nodig om rond te lopen en te eten. Als hun leefgebieden worden opgedeeld, worden de dieren gedwongen om in kleinere en meer geïsoleerde groepen te leven. Dit kan het lastiger maken om voedsel, water en partners te vinden. Hierdoor daalt de algehele gezondheid van de populatie.
Afname van erfelijke levensvatbaarheid
Door de fragmentatie van leefgebieden en de isolatie van populaties, komt inteelt meer voor onder de Aziatische olifanten. De dieren kunnen namelijk geen partner vinden uit een andere groep. Dit veroorzaakt een afname in de genetische diversiteit, waardoor genetische afwijkingen toenemen. Hieronder vallen een verminderde vruchtbaarheid en andere gezondheidsproblemen.
Een gebrek aan genetische diversiteit kan ook het aanpassingsvermogen van een soort ondermijnen, waardoor de dieren kwetsbaarder worden voor veranderingen in hun omgeving en voor uitbraken van ziektes. Dit is met name zorgwekkend gezien de klimaatverandering, die naar alle waarschijnlijkheid een grote impact zal hebben op natuurlijke leefomgevingen.
Conflicten tussen mensen en olifanten
Mensen breiden hun vestigingsgebied steeds meer uit en olifanten worden teruggedrongen in kleinere en meer geïsoleerde gebieden. Dit betekent dat ze veel meer kans hebben om nederzettingen en landbouwgebieden in te lopen. Dit kan leiden tot plundering van gewassen (olifanten zijn dol op suikerriet), schade aan bezittingen en ook doden, waardoor de spanningen tussen mensen en olifanten oplopen. Bij wraakacties kunnen mensen olifanten doden.
Illegaal doden van olifanten en stroperij
Hoewel de Aziatische olifanten bij stropers minder geliefd zijn dan hun Afrikaanse tegenhangers, is stroperij ook in Azië een bedreiging. Stropers jagen op olifanten vanwege hun slagtanden, die voor veel geld worden verkocht op de zwarte markt, en voor hun huid en andere lichaamsdelen. In sommige gebieden is ook jacht voor de sport of voor het vlees een probleem.
Door stroperij en jacht nemen populaties af. De olifanten die overleven zijn nog schrikachtiger en agressiever naar mensen toe.
Om deze bedreigingen tegen te gaan werken natuurbeschermingsorganisaties eraan om geïsoleerde populaties via wildcorridors onderling te verbinden. Ook worden beschermde gebieden opgezet. Daarnaast worden de inspanningen tegen stroperij vergroot en de wetshandhaving versterkt. Lokale gemeenschappen worden ingelicht over het belang van olifantenbescherming. Deze inspanningen kunnen helpen om het overleven van de Aziatische olifanten – en de ecosystemen die van deze dieren afhankelijk zijn – op de lange termijn te garanderen.
Ons werk
IFAW zette in 2000 het project Asian Elephant Protection (AEP) op in Xishuangbanna, Pu’er en Lincang, de laatste drie leefgebieden van de Aziatische olifant in de Chinese provincie Yunnan. Met dit project zetten we ons al meer dan 20 jaar in voor het bevorderen van vreedzame co-existentie van mensen en olifanten. Dit doen we op verschillende manieren:
Conflicten tussen mensen en olifanten tegengaan
De afgelopen 20 jaar heeft IFAW trainingen gegeven aan meer dan 500 overheidsambtenaren en 100.000 bewoners van zo'n 50 lokale gemeenschappen in gebieden waar conflicten tussen mensen en olifanten voorkomen. Hiermee willen we deze conflicten in de toekomst tegengaan.
In samenwerking met het bestuur van Xishuangbanna zette IFAW in 2020 het eerste rangernetwerk voor de veiligheid van mensen en olifanten op. IFAW heeft een opleiding voor rangers ontwikkeld, zodat zij trainingen kunnen geven over de preventie van mens-olifant-conflicten. De rangers geven deze trainingen het hele jaar door in dorpen waar dat nodig is, om conflicten effectiever te voorkomen. Sinds de start van het project hebben 16 rangers met steun van IFAW ruim 310 trainingen gegeven in ruim 80% van de dorpen in Jinghong waar olifanten voorkomen.
IFAW gaf ook trainingen aan ruim 500 gidsen en medewerkers van toeristische trekpleisters, zodat deze op hun beurt bezoekers van de provincie Yunnan kunnen vertellen hoe belangrijk bescherming van de Aziatische olifant is. Mede dankzij het IFAW-project zijn veel lokale gemeenschappen in Yunnan nu trots dat ze meewerken aan de bescherming van Aziatische olifanten in China.
Ontwikkeling van de gemeenschap
IFAW ondersteunt milieuvriendelijke alternatieve middelen voor levensonderhoud om de weerbaarheid en veerkracht van gemeenschappen te vergroten, net als hun tolerantie van olifanten. Ons doel is olifanten en mensen vreedzaam naast elkaar te laten leven.
Tussen 2000 en 2005 heeft IFAW microkredieten verstrekt aan lokale gemeenschappen om ze te helpen bij de overstap naar andere gewassen die meer inkomsten genereren en geen olifanten aantrekken. Er werden leningen verstrekt aan 210 huishoudens uit zeven dorpen. De families zagen hun inkomen met gemiddeld 35% stijgen en alle leningen werden volledig terugbetaald.
In 2020 zette IFAW een bijenteeltproject op in het dorp Daotangqing, dat leefgebieden van olifanten verbindt met een natuurreservaat in Xishuangbanna. De tien families die deelnamen aan de eerste fase van het project werken als onderdeel ervan één of twee dagen per jaar mee aan het herstel van de leefomgeving van olifanten in de buurt van hun dorp.
In september 2021 bundelden IFAW, Swire Coca-Cola (China) en de Xishuangbanna Tropical Rainforest Conservation Foundation (XTRCF) hun krachten voor het project "Carbon Sequestration Community". Het doel van dit project is om een milieuvriendelijk ontwikkelingsmodel voor de gemeenschap tot stand te brengen, dat de bescherming van de Aziatische olifant combineert met de opslag van CO2.
Het gemeenschapsproject om bijen te houden werd uitgebreid naar meer dorpen in Yunnan. Ook hielp IFAW de inwoners om over te stappen van rubberplantages naar milieuvriendelijkere gewassen die meer CO2 opnemen.
In Daotangqing werden bovendien zonnepanelen geïnstalleerd met een capaciteit van 16 kW. Als bijdrage aan de emissiereductie in China gaat de overtollige elektriciteit die de panelen opwekken terug naar het net, als gratis extra elektriciteit voor de ontwikkeling van de gemeenschap.
Tot augustus 2022 werden er 415 bijenkorven verstrekt aan lokale dorpelingen. Er kon ruim 1.808 kilo honing worden geoogst, wat extra inkomsten opleverde van bijna 100.000 yuan (ongeveer € 14.000).
Het project stelt lokale vrouwen bovendien in staat om niet alleen inkomsten te verdienen voor hun gezinnen, maar om ook bij te dragen aan de ontwikkeling van de gemeenschap. Van de 25 deelnemende huishoudens zijn er 11 vrouwen actief betrokken.
In maart 2023 lanceerde IFAW de Zero Carbon Elephant-friendly Honey, met de honing die in het project is geproduceerd. Dit deden we in samenwerking met de grote Chinese retailer Freshippo, die alle winst uit deze merksamenwerking zal teruggeven aan de gemeenschap om verdere ontwikkeling te ondersteunen.
Het professionele certificeringsinstituut Ceprei Certification Body heeft de honing gecertificeerd voor het zero carbon label, dat bevestigt dat de honing CO2-neutraal tot stand is gekomen. Het instituut heeft berekend hoeveel CO2 er is vrijgekomen bij de productie en het transport van de honing. Deze hoeveelheid wordt volledig gecompenseerd door de faciliteiten en de activiteiten binnen het Carbon Sequestration Community project die koolstof afbreken.
IFAW zal het milieuvriendelijke model voor ontwikkeling van de gemeenschap verder uitwerken en op grotere schaal uitrollen, om nog meer gebieden te bereiken waar conflicten tussen mensen en olifanten voorkomen.
Resultaten
Tussen 2009 en 2014 heeft AEP het eerste vroegtijdige waarschuwingssysteem in China uitgerold in Pu’er City, dat inwoners tijdig waarschuwt als olifanten dicht in de buurt komen. 40 gemeenschappen in het leefgebied van de Aziatische olifant en andere wilde dieren zijn aangesloten op het systeem.
In 2016 hielp AEP het Asian Elephant Early Warning Monitoring Center in Menghai County in Xishuangbanna om de monitoring te verbeteren. Ook voorzagen we 20 forest en community rangers (rangers uit de gemeenschap) van monitoringsapparatuur. De waarschuwingen bereiken meer dan 50.000 dorpsbewoners in leefgebieden die ze delen met de Aziatische olifant. Hierdoor werden al 57 conflicten tussen mensen en olifanten vermeden.
In 2012 werkte IFAW samen met onderwijsinstanties in Xishuangbanna en met plaatselijke scholen. We ontwikkelden het eerste schoolboek over een dier (Knowing Elephants) en een serie lessen over bescherming van de Aziatische olifant. Zo bereikten we meer dan 30.000 leerlingen van 60 verschillende lokale scholen.
Wat kun jij doen om te helpen?
IFAW redt de laatste populatie Aziatische olifanten in China door conflicten tussen mensen en olifanten tegen te gaan. We helpen lokale gemeenschappen om te innoveren en economische en maatschappelijke veranderingen in te voeren, die ook in de toekomst duurzaam zullen blijven.
Kom in actie en help Aziatische olifanten en andere dieren wereldwijd te redden en beschermen.