Het Europees Parlement neemt stappen om vervuiling van de zee door scheepvaart aan te pakken

In de plenaire vergadering van november heeft het Europees Parlement besloten hoe het verder wil met de herziening van de richtlijn over vervuiling vanuit schepen (Richtlijn 2005/35/EG). Deze richtlijn heeft als doel om strafrechtelijke straffen in te stellen voor het opzettelijk lozen van vervuilende stoffen door schepen in de zeeën van Europa.

Moderne regels voor maritieme veiligheid en vervuiling

De richtlijn is onderdeel van het pakket voor maritieme veiligheid dat in juni 2023 is voorgesteld. De Europese Commissie wil met vijf nieuwe voorstellen de regels voor veiligheid op zee en het tegengaan van vervuiling door schepen up-to-date brengen.

Oorsprong van de richtlijn

De richtlijn over vervuiling door schepen is ingevoerd in 2005, na een aantal ernstige olielekken in EU-wateren, zoals bij de schepen Erika in 1999 en Prestige in 2002. Deze wet is gemaakt om dit soort lozingen in de toekomst te straffen en te voorkomen. De richtlijn zette ook internationale regels over olievervuiling en andere schadelijke vloeistoffen om in Europese wetgeving.

Geluidsoverlast onder water

IFAW is blij met dit nieuwe plan, omdat het vervoer over zee en vervuiling door schepen flink zijn gestegen in de laatste paar decennia. Speciale aandacht is er nodig voor geluidsoverlast onder water. Over de hele wereld zorgt de commerciële scheepvaart voor de helft van al dit lawaai.

Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat lawaai onder water slecht is voor dieren in zee, zowel nu als op de lange duur. Het heeft vooral effect op zeezoogdieren, maar ook vissen, kreeftachtigen en weekdieren ondervinden er hinder van. Toch was geluidsoverlast onder water niet meegenomen in het eerste voorstel voor de vernieuwde richtlijn.

Andere soorten vervuiling

Daarom heeft IFAW, samen met andere organisaties, Europarlementariërs aangemoedigd om de herziening van de richtlijn aan te passen zodat deze ook onderwatergeluidsoverlast aanpakt. We willen vervuiling bij de bron stoppen, dus we hebben ook gevraagd om andere vervuilingstypes op te nemen: vuilnis van schepen, verlies van containers, en vervuiling door chemicaliën en zware metalen uit de uitlaatgassystemen van schepen.

Wat is bereikt

IFAW is blij dat veel van onze aanbevelingen hun weg hebben gevonden naar de tekst. Vervuiling van de zee door bronnen anders dan schepen, het verlies van containers, het verlies van plastic korrels en onderwatergeluid worden nu expliciet genoemd. Dit maakt het mogelijk om beter voor te bereiden op toekomstige internationale en EU-wetgeving om het zeeleven te beschermen, in lijn met de laatste wetenschappelijke inzichten over deze onderwerpen.

Tekortkomingen

Ook al zijn er verbeteringen, de richtlijn is nog steeds te beperkt en veel van de maatregelen zijn niet verplicht. Daarom vragen we beleidsmakers om de wijzigingen van het Europees Parlement te steunen in de volgende fases van het wetgevingstraject en om strengere regels in te voeren die echt moeten worden gevolgd.

Een door wetenschap ondersteunde oplossing voor veiligere zeeën

IFAW blijft inzetten op samenwerking met politici en belanghebbenden om het onderwatergeluid van schepen te verminderen. Onze 'Blue Speeds'-campagne laat een praktische en door onderzoek gesteunde manier zien hoe we de zee veiliger maken voor zeedieren: de vaarsnelheid van schepen verlagen.

Een recent onderzoek laat zien dat als schepen wereldwijd 10% langzamer zouden varen, onderwatergeluid met 40% en de uitstoot van broeikasgassen door schepen met 13% kan afnemen. Langzamer varen heeft meer voordelen: het aantal ongelukken met walvissen kan met de helft verminderen en de luchtvervuiling die slecht is voor onze gezondheid, zou ook minder worden. Daarnaast kan de scheepvaartindustrie door 'Blue Speeds' ook brandstofkosten besparen, wat voordelig is voor de portemonnee.