Europa maakt de oceaan stiller voor het zeeleven

Begin maart stelde de Europese Commissie voor het eerst een verplichte bovengrens vast voor onderwatergeluid van menselijke activiteiten op zee. Alle 27 Europese lidstaten zijn nu verplicht om drempelwaarden voor oceaanlawaai te gebruiken in hun nationale wetgeving. Dit is een grote stap vooruit in het beschermen van zeeleven. Het is een hoogtepunt voor campagnevoerders van IFAW, die al jaren aandringen op betere regelgeving.

Geluidsvervuiling onder water wordt voornamelijk veroorzaakt door de commerciële scheepvaart en de olie- en gasindustrie op zee. Het heeft zeer uiteenlopende negatieve gevolgen voor zeedieren, zoals dolfijnen en walvissen, die voor hun communicatie en navigatie afhankelijk zijn van de mogelijkheid om geluiden te horen en om gehoord te worden door andere dieren in de oceaan.

Verplichte drempels

Tien jaar geleden kreeg een technische groep van deskundigen op het gebied van onderwatergeluid, waaronder Russell Leaper, walviswetenschapper bij IFAW, de opdracht van de Europese Unie om geluidslimieten op te stellen voor in het EU Marine Strategy Framework Directive (Kaderrichtlijn Mariene Strategie, MSFD). De MSFD bevat verschillende EU-brede richtlijnen en acties om ervoor te zorgen dat onze zeeën gezond, schoon en vol leven blijven. Van de lidstaten wordt verwacht dat ze hun eigen wetgeving hierop aanpassen. De groep deskundigen is het in november 2022 eens geworden over drempelwaarden voor zowel continu geluid als voor impulsgeluid. Deze waarden zijn de grenzen die niet overschreden mogen worden om buitensporige effecten op het leven in zee te voorkomen:

• Continu geluid: niet meer dan 20% van een zeegebied mag gedurende een jaar worden blootgesteld aan continu onderwatergeluid.
• Impulsief geluid: niet meer dan 20% van een leefgebied in zee mag op één dag worden blootgesteld aan impulsgeluid; en niet meer dan 10% van een leefgebied in zee mag gedurende een jaar worden blootgesteld aan impulsgeluid.

In eerste instantie werden deze geluidsdrempels gedeeld als aanbeveling aan de EU-lidstaten, maar de Commissie heeft ze nu verplicht gesteld. Dit betekent dat de lidstaten het in hun nationale wetgeving moeten opnemen. 

Het volume zachter zetten

De EU-lidstaten worden nu gedwongen om deze drempelwaarden in hun nationale wetgeving te implementeren, maar er is daarbij één probleem: de Commissie heeft ze niet precies verteld hoe ze dat moeten doen. Daarom vindt IFAW dat er een extra stap nodig is. Aangezien de MSFD binnenkort de richtlijn gaat herzien, hopen we dat de herziene tekst concrete en effectieve operationele maatregelen zal bevatten die Europese lidstaten in staat zullen stellen om deze geluidsdrempels toe te passen.

Eén van die maatregelen zou het verlagen van de snelheid van schepen kunnen zijn. IFAW’s campagne voor snelheidsverlaging van schepen, Blue Speeds, vraagt om een snelheidslimiet van 75% van de maximale ontwerpsnelheid van het schip. Dit komt neer op een snelheidsverlaging van 5 tot 10%, afhankelijk van het type schip. Dit is de meest haalbare en makkelijkst uitvoerbare manier waarop de scheepvaartindustrie de vastgestelde drempels kan naleven. Uit een recent onderzoek is gebleken dat ‘Blue Speeds’ (de voorgestelde snelheidslimieten voor schepen) in EU-wateren de geluidsoverlast met 25% kunnen verminderen. Tegelijkertijd kan het risico op aanvaringen met walvissen met 23% worden verminderd; en het brandstofverbruik, de CO2-uitstoot en de luchtvervuiling door de scheepvaart kan allemaal met ongeveer 8% worden verminderd. 

Het is nu aan de Europese Commissie om lidstaten duidelijke richtlijnen te geven over hoe ze onderwatergeluid kunnen verminderen.

Hier direct onder staat een (Engelstalige) video. Mocht je deze niet kunnen zien, accepteer dan de cookies op onze website of bekijk de video op YouTube.

Onderwaterlawaai bedreigt dieren

Net als dieren op het land worden ook dieren onder water bedreigd door menselijke activiteiten. Ze hebben te maken met vervuiling, overbevissing, klimaatverandering en onderwaterlawaai. Al deze bedreigingen hebben een enorme invloed op het zeeleven.

Walvisachtigen vertrouwen bijvoorbeeld sterk op hun gehoor om voedsel te vinden, om met elkaar te communiceren en om te navigeren. Menselijke geluidsoverlast verstoort ze en verdrijft ze uit hun leefgebied, waardoor ze in paniek raken. Dit heeft ernstige gevolgen: ze kunnen stoppen met voedsel zoeken of het contact met soortgenoten verliezen.

De afstand waarover blauwe vinvissen met elkaar kunnen communiceren was vroeger 1.600 kilometer, maar is nu door oceaanlawaai afgenomen tot slechts 160 kilometer. 

Dat zeedieren slechter kunnen navigeren door oceaanlawaai leidt bovendien tot vele aanvaringen door schepen. Elk jaar sterven honderden walvissen door scheepsaanvaringen.

IFAW vecht voor een gezondere oceaan

IFAW zet zich in voor een gezondere oceaan. Ons werk omvat het redden van gestrande zeezoogdieren, het tegengaan van bijvangst door de visserij en het beschermen van cruciale leefgebieden in zee. We informeren en betrekken mensen over de hele wereld bij onze missie om de oceanen te beschermen en behouden en voeren campagne voor beleid dat het zeeleven beschermt. Ons doel is om een positieve invloed te hebben op het welzijn van zeezoogdieren en de algehele gezondheid van de oceaan.