De gevaren voor rangers, dierenbeschermers in de frontlinie

In het zuiden van Kenia ligt Amboseli National Park, een indrukwekkend landschap dat wemelt van meer dan 400 vogelsoorten en groot wild zoals olifanten, giraffen en leeuwen. Vogels zoals spreeuwen en lila vorkstaartscharrelaars geven de lucht kleur. Toeristen komen hier vanuit de hele wereld naartoe voor de natuurlijke schoonheid van het park. De schoonheid van Amboseli verbergt echter een donkere kant voor de helden die hun leven wijden aan het beschermen van dit vitale landschap.

Op papier lijkt het werk van een ranger idyllisch. Wie wil er nou niet patrouilleren in weidse landschappen vol met wilde dieren?

De realiteit is echter dat rangers te maken hebben met geavanceerde stroperssyndicaten en netwerken die zich bezighouden met de handel in wilde dieren, met barre omstandigheden, conflicten met lokale gemeenschappen en dieren die hen kunnen zien als een bedreiging.

In een IUCN-onderzoek onder rangers over de hele wereld zei 88,6% van de rangers in Afrika dat ze ooit tijdens hun werk in een levensbedreigende situatie terecht waren gekomen. Meer dan 66% van de Afrikaanse rangers was aangevallen door stropers en 82% had een gevaarlijke confrontatie met wilde dieren gehad.

Leeuwen, stropers en milities

Het werk kan zelfs dodelijk zijn. Volgens de Game Rangers Association of Africa zijn er alleen al tussen juni 2021 en juli 2022 95 rangers gedood tijdens hun werk. De vereniging kondigde aan: "Sinds 2011 zijn ten minste 565 Afrikaanse rangers in actie gedood. 295 van deze rangers zijn vermoord door milities (militaire groepen, al dan niet officieel), terroristen en bandieten in gecoördineerde aanvallen, of door stropers terwijl ze onze wilde dieren en natuur beschermden.

De rangers in Amboseli, Kenia, zijn zich bewust van de risico's terwijl ze zich voorbereiden op hun dag op de onlangs geopende David Rio rangerbasis in het Illaingarunyoni gemeenschapsreservaat. Om 5:45 uur is het nog pikkedonker, maar zes energieke rangers zijn al op en zingen terwijl ze hun laarzen poetsen. Ze controleren hun uniformen en uitrusting en zorgen ervoor dat hun GPS-apparatuur, zaklampen, mobiele telefoons en radio-ontvangers allemaal werken.

“We beginnen aan onze ochtendpatrouille, die we te voet doen. We doen er ongeveer zes uur over," zegt Emmanuel Leshinka, de leider van de eenheid.

De rangers bewegen zich met gemak door het struikgewas en banen zich eensgezind een weg door de doornstruiken. “Je moet al je zintuigen gebruiken om te observeren, luisteren en ruiken wat er om je heen gebeurt. Vergeet niet dat je in het wild bent," waarschuwt Emmanuel.

De rangers stoppen en bekijken enkele markeringen op de grond. Ranger Lenanu Kuresoi maakt aantekeningen en noteert de GPS-coördinaten van de waarneming. 'Dat is een voetafdruk van een cheeta van twee dagen geleden, en dat is een stekelvarken van vanmorgen,' zegt hij.

Terwijl ze waakzaam door het dorre gebied lopen, zijn rangers belast met veel verschillende activiteiten die verder gaan dan het monitoren van wilde dieren. "Tijdens patrouilles verwijderen we valstrikken, rapporteren we gewonde dieren aan de veterinaire teams van Kenya Wildlife Services en als we voetafdrukken van stropers zien, rapporteren en volgen we ze," zegt teamlid Saitoti Lengesia.

"De lokale gemeenschap draagt schoenen gemaakt van oude autobanden, dus we kennen hun voetafdrukken. Als we een afdruk ver van een weg zien dat noch van de plaatselijke herders noch van een ranger is, dan is dat een rode vlag," legt hij uit.

Het belang van de gemeenschap

Saitoti heeft veel kennis over de relatie die de Maasai gemeenschap heeft met verschillende planten. Hij leert de jongere rangers over verschillende boomsoorten en hun medicinale werking. "Als de Maasai last hebben van rugpijn of ontstekingen, pakken we een klein deel van de wortel van deze boom en koken we het.” Met zijn stok schraapt hij een klein stukje van de gele wortel af om het te proeven.

De relatie van de lokale gemeenschap met de natuur kan echter ook moeizaam zijn, zoals Saitoti opmerkt. “Als leeuwen koeien doden, is dat altijd een moeilijke tijd voor ons. De emoties lopen hoog op. Om mensen te kalmeren na dit soort incidenten is een ervaren ranger met een kalme houding nodig om de situatie onder controle te houden en ervoor te zorgen dat mensen geen wraak nemen. Het is nooit een makkelijke situatie, omdat het het levensonderhoud van mensen aantast. Zelfs ik ben mijn vee kwijtgeraakt aan leeuwen; ik ken hun pijn.”

Rangers van de lokale gemeenschap spelen een cruciale rol bij het herstellen van de relatie tussen mensen en wilde dieren, door men te laten inzien dat wilde dieren niet alleen deel uitmaken van hun erfgoed, maar ook het potentieel hebben om hen een duurzaam bestaan te bieden.

Onvoorspelbare wilde dieren

Terwijl de rangers patrouilleren, onthullen verse pootafdrukken dat een leeuwin en haar twee welpen in de buurt zijn. Saitoti waarschuwt iedereen om waakzaam te blijven dat de grote katachtigen dichtbij kunnen zijn.

Twee uur lang speuren de rangers onvermoeibaar door het struikgewas. Ze komen uiteindelijk bij een ondoordringbaar stuk begroeiing ter grootte van een tennisbaan. Nadat hij het gebied in de gaten heeft gehouden, concludeert Saitoti dat de leeuwin zich in het struikgewas schuilhoudt. Voor de veiligheid laat hij een patrouillewagen komen. Zijn instinct klopt: de leeuwin is ongeveer honderd meter verderop.

De lange tocht terug naar de David Rio rangerbasis in de snikhete middagzon maakt de rangers moe en uitgedroogd. Het eerste wat ranger Leonard Lekinyai doet, is wat water gieten in de drinkbak voor de vogels. Een paar witkuiftoerako’s laten van zich horen met een opvallende roep voordat ze in stilte hun dorst lessen.

Investeren in het welzijn van rangers

IFAW hecht veel waarde aan het welzijn van de rangers in Amboseli. We zorgen voor huisvesting, en trainingen in vaardigheden zoals crime-scene management.

We hebben ook een volledig vrouwelijk rangerteam aangesteld en getraind – Team Lioness – en gezinsvriendelijke huisvesting voor hen gebouwd om ervoor te zorgen dat de rangers een betere afspiegeling vormen van de gemeenschappen waarmee ze werken.

Door te investeren in het welzijn van rangers helpen we een wereld te creëren waarin wilde dieren en mensen vreedzaam naast elkaar kunnen leven en geven we bedreigde wilde dieren de ruimte om rond te trekken.