giraffe wordt bedreigd door droogte en mens-dierconflicten

Giraffen zijn al jarenlang met uitsterven bedreigd, maar hun benarde situatie is grotendeels onopgemerkt gebleven.

In de afgelopen drie decennia zijn giraffenpopulaties met wel 40% afgenomen. Deze achteruitgang wordt bestempeld als een "stille uitsterving", omdat het langzaam is gebeurd en onder de radar is gebleven.

Een van de belangrijkste problemen die giraffen vandaag bedreigen, is de droogte in de Hoorn van Afrika, met name de ernst ervan in Kenia, waar veel giraffen hun thuis hebben. Tussen juni en november 2022 zijn er minstens 6.093 wilde dieren omgekomen in Kenia, meer slachtoffers onder de wilde dieren dan bij enige andere droogte die ooit in het land is geregistreerd, waaronder 93 bedreigde Masai-giraffen.

De aanhoudende droogte, de ergste die de regio in vier decennia heeft meegemaakt, heeft niet alleen gezorgd voor voedsel- en watertekorten voor zowel mensen als dieren, maar heeft ook geleid tot meer conflicten tussen mens en dier.

conflicten tussen mens en dier nemen toe door de droogte

Naarmate rivieren en drinkplaatsen waar giraffen op vertrouwen opdrogen, en veel van gebieden waar zij normaliter grazen veranderen in stoffige vlaktes, worden giraffen gedwongen om op zoek te gaan naar water in gebieden waar mensen wonen.

In deze gemeenschappen, waar mensen afhankelijk zijn van landbouw en veeteelt voor hun eigen levensonderhoud, kunnen deze indringende giraffen worden beschouwd als concurrentie voor schaars water. Ze kunnen ook de landbouw verstoren, bijvoorbeeld doordat giraffen bepaalde landbouwgewassen zoals mango's opeten.

Deze factoren kunnen leiden tot gewelddadige of dodelijke conflicten tussen mensen en giraffen. Vooral langs de Keniaans-Somalische grens, waar een grote concentratie van de bedreigde netgiraffe voorkomt, hebben nieuwe boerderijen langs de Tana-rivier de toegang van giraffen tot waterbronnen geblokkeerd. Wanneer giraffen proberen deze waterbron te bereiken, lopen zij het risico om gedood te worden door strikken, greppels en andere vallen die door boeren zijn geplaatst.

giraffe populaties nemen af

Zelfs vóór de droogte hadden giraffen het al moeilijk.

Naast waterschaarste en conflicten met mensen, worden giraffen geconfronteerd met toenemende bedreigingen zoals habitatverlies, burgerlijke onrust, illegale jacht, stroperij en ongereguleerde internationale handel. De Verenigde Staten spelen een grote rol in de handel in giraffen, met 39.516 exemplaren die tussen 2006 en 2015 zijn geïmporteerd, inclusief dode en levende dieren en onderdelen. België, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk importeren ook giraffen en hun lichaamsdelen.

Een andere reden waarom giraffen moeite hebben om zich te herstellen, is hun lage reproductieve output. Ze hebben een draagtijd van 15 maanden en baren slechts één kalf per keer (slechts 5 of 6 gedurende hun hele leven).

Sinds 2016 staat de giraffe op de rode lijst van de IUCN als kwetsbaar. Van de acht erkende ondersoorten classificeert de IUCN de Angolese giraffe als van minst bedreigde soort, en de Rothschild's giraffe als bijna bedreigd. Twee ondersoorten worden geclassificeerd als kwetsbaar, namelijk de West-Afrikaanse giraffe en Thornicroft's giraffe. De netgiraffe en de Masai giraffe worden geclassificeerd als bedreigd, terwijl de Kordofan giraffe en Nubische giraffe kritiek bedreigd zijn. De Angolese giraffe, die voorkomt in Zuidwest-Afrika, en de Masai giraffe, die voorkomt in Kenia en Tanzania, maken samen bijna de helft uit van de totale giraffenpopulatie.

Historisch gezien bewoonden giraffen grote delen van de savanne en bosgebieden in Afrika, maar vandaag de dag komen ze alleen nog ten zuiden van de Sahara voor. Er wordt geschat dat er nog ongeveer 68.000 giraffen in het wild over zijn.

wat doet ifaw om giraffen te beschermen?

Er is hoop voor giraffen. In 2019 hebben zes Afrikaanse landen, waaronder Kenia, tijdens de CITES CoP18 voorgesteld dat giraffen moeten worden opgenomen in de bescherming tegen handel, en regeringen hebben vóór gestemd.

IFAW werkt aan het beschermen van giraffen, zowel op beleidsniveau als on the ground. In 2022, na een petitie van IFAW en andere natuurbeschermingsorganisaties om de giraffe als bedreigd te classificeren onder de Amerikaanse Endangered Species Act, waardoor de import van giraffe-producten zou worden beëindigd, stemde de US Fish and Wildlife Service ermee in om tegen november 2024 een definitief besluit te nemen.

Omdat het beschermen van wildlife en het beheren van hun habitats enkele van de beste manieren zijn om klimaatverandering te verminderen - waardoor droogtes zoals deze minder frequent en voorspelbaarder kunnen worden - werkt IFAW aan het vergroten van de verbondenheid van habitats als onderdeel van hun "Room to Roam"-initiatief. Dit zal wildlife in staat stellen om gemakkelijker toegang te krijgen tot voedsel en water, zelfs tijdens droogtes en droge seizoenen, wat op zijn beurt het mens-dierconflict zal verminderen.