Wildlifecriminaliteit aanpakken langs de grens tussen Kenia en Tanzania

Langs en over de grens tussen Kenia en Tanzania trekken olifanten, grote katachtigen en ander groot wild heen en weer langs eeuwenoude routes, op zoek naar water, partners, grasland en prooien.

Hoewel deze grens een zegen is voor de biodiversiteit, is het ook een doorvoer voor stropers en smokkelaars van wilde dieren die deel uitmaken van een grensoverschrijdende illegale industrie op het gebied van wildlife criminaliteit, die US$ 7-20 miljard waard is. Deze handel is volgens Interpol de op drie na grootste vorm van georganiseerde misdaad ter wereld en gaat "hand in hand met belastingontduiking, corruptie, het witwassen van geld en zelfs moord, waarbij georganiseerde misdaadgroepen dezelfde routes gebruiken voor het smokkelen van beschermde wilde dieren als voor mensen, wapens, drugs en andere illegale producten".

Jacqueline Bubi, Wildlife crime-analist voor Oost-Afrika bij IFAW, zegt dat bushmeat en producten van wilde dieren meestal per auto, motor of te voet de regio worden binnengesmokkeld via vier grensovergangen in Kenia: Lunga Lunga in Kwale, Tarakea in Taveta, Loitoktok in Kajiado en Isebania in Migori.

“Onbewerkt en bewerkt neushoornhoorn en ivoor, levende schubdieren, hun schubben en sandelhout zijn de meest verhandelde producten tussen de twee landen. Het is meestal bestemd voor markten in het Verre Oosten. Het illegaal verhandelen van giftige slangen en niet-giftige reptielen voor de handel in huisdieren in Europa komt ook veel voor", zegt ze. 

Om deze criminele activiteiten tegen te gaan, leidt IFAW samen met partners trainingen voor Keniaanse en Tanzaniaanse wetshandhavers om wilde diersoorten en producten die worden gesmokkeld of verhandeld binnen en tussen de twee landen op te sporen en om misdaadlocaties te beveiligen. Tot nu toe hebben 200 functionarissen, waaronder medewerkers van wildlife organisaties uit Oeganda, Ethiopië, de Democratische Republiek Congo (DRC), Somaliland en Djibouti, deelgenomen aan trainingssessies die werden gefinancierd door partners, waaronder het Bureau of International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INL) en USAID.

Naast training voorziet IFAW de onderzoekers en gemeenschapsrangers van apparatuur zoals computers, mobiele forensische instrumenten en mobiele telefoons, EHBO-dozen, onderzoeksets voor de plaats delict, forensische handschoenen en basispakketten voor het verzamelen van bewijsmateriaal.  

Het geld volgen

James Isiche, Directeur Afrika van IFAW, en voorheen assistent-directeur van Kenya Wildlife Service (KWS) voor Tsavo Conservation Area, gelooft dat er meer nodig is om de illegale handel in wilde dieren te stoppen dan het arresteren van stropers en smokkelaars. 

“Hoewel we er alles aan moeten doen om stroperij te voorkomen, moeten we beseffen dat de illegale handel in wilde dieren vaak direct verbonden is met georganiseerde misdaadsyndicaten”, zegt hij. Er is een geraffineerd netwerk voor nodig om illegale wildlife-producten via het randgebied in containers in Afrikaanse zeehavens te vervoeren naar markten in Zuidoost-Azië. Om degenen die het proces aansturen te stoppen, moeten we ons niet beperken tot de kleinere spelers die wilde dieren doden, maar het geld volgen om de grote spelers te identificeren die stroperij en smokkel van wilde dieren financieren.

IFAW werkt aan het dichten van deze kloof door KWS-medewerkers en wildlife crime onderzoekers van de Tanzania Wildlife Management Authority (TAWA) en Tanzania National Parks Agency (TANAPA) te trainen in financieel onderzoek en witwassen. 

“De enige manier om deze netwerken te vernietigen is door vast te stellen hoe het geld uit de opbrengsten van wildlifecriminaliteit wordt overgemaakt of witgewassen,” zegt Bubi, die de trainingen van het IFAW-team leidt. Samen met trainers van KWS, Kenia's Asset Recovery Agency, Financial Reporting Centre, United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), Basel Institute of Governance en de African Wildlife Foundation traint IFAW onderzoekers van wildlifecriminaliteit om het geldspoor te volgen en de punten tussen de financier en de stroper te verbinden.

De trainingen omvatten kennismaking met antiwitwaswetten, financiële onderzoekstechnieken, het identificeren van verdachte financiële transacties en samenwerking met overheidsinstanties zoals de Keniaanse Ethics and Anti-Corruption Commission (EACC), die de capaciteit en expertise heeft om ingewikkelde financiële misdrijven te ontrafelen.

Deze trainingssessies hebben geleid tot een goede verstandhouding tussen de nationale wildlife-instanties en tot persoonlijke vriendschappen tussen onderzoekers van wildlife-criminaliteit in heel Oost-Afrika, wat cruciaal is voor het delen van informatie en voor een snelle reactie bij grensoverschrijdende misdrijven.

Mazen in de wetshandhaving

Als onderdeel van het trainingsprogramma voeren Keniaanse en Tanzaniaanse rangers ook gelijktijdig patrouilles uit in hun respectieve bevoegdheidsgebieden langs de internationale grens. Tijdens een oefening die in februari 2022 werd uitgevoerd door 40 rangers uit beide landen, arresteerden ambtenaren 16 verdachten, namen ze talloze wildstrikken in beslag en vonden ze 200 kilo bushmeat terug, voornamelijk van zebra's en dikdiks. 

Wetshandhaving is een dure onderneming. Parkrangers, gemeenschapsrangers en patrouillevoertuigen zijn nodig in wildlife crime hotspots zoals de grens tussen Kenia en Tanzania om stroperij tegen te gaan, wildlife-misdaden te bestrijden en dieren in leven te houden. Dit vormt een enorme uitdaging voor natuurbeschermingsorganisaties die over weinig middelen beschikken.

De achteruitgang van essentiële wilde diersoorten door stroperij en andere vormen van wildlife crime is een wereldwijd probleem dat aandacht en gezamenlijke inspanningen vereist van overheden, de private sector en non-profit instellingen," zegt Isiche.

Lees hoe IFAW misdaad tegen wilde dieren aanpakt.