alles komt samen: op zoek naar oplossingen voor klimaat én biodiversiteit

De reis van Sharm El-Sheikh naar Panama City en vervolgens naar Montreal gaat over de halve aardbol. In deze steden worden aan het einde van 2022 verschillende evenementen gehouden. 

Sharm El-Sheikh in Egypte was de gaststad voor COP27 voor het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering. Hier onderhandelden staatshoofden en andere vertegenwoordigers urenlang over voedselzekerheid, energiebeleid en innovatieve financiën. In Panama ging het om COP19 van CITES, de Conventie Inzake de Internationale Handel in Bedreigde Uitheemse Dieren en Planten. Hier bespraken IFAW en andere partijen de toekomst van ivoorvoorraden, en welke soorten het strengste moeten worden beschermd tegen de handel in wilde dieren. Montreal verwelkomde COP15, de Biodiversity Conference van de Verenigde Naties. Hier onderhandelen IFAW en andere stakeholders over een volledig kader inclusief doelen en financiering voor een duurzaam en ecologisch verantwoord beheer van natuurlijke bronnen. 

Het lijkt alsof deze congressen verschillende onderwerpen behandelen, maar in principe hebben ze uiteindelijk hetzelfde doel: ervoor zorgen dat het leven op aarde zoals we dat nu kennen – inclusief dieren, planten en mensen – behouden blijft voor toekomstige generaties. 

er ontbreekt iets in de klimaatdiscussie 

De samenkomst in Sharm El-Sheikh voor COP27 heeft de meeste aandacht gekregen van de media en het grote publiek. Het klimaat vraagt dringend aandacht en de problemen zijn niet te negeren. Bosbranden, orkanen, droogte en overstromingen die vroeger seizoensgebonden waren, lijken nu een permanente bedreiging te vormen voor onze landschappen. Voor veel gemeenschappen is het afremmen van en aanpassen aan klimaatverandering een kwestie van leven en dood. 

Maar als iedereen praat over het klimaat, lopen we dan het risico dat wilde dieren en natuurlijke ecosystemen over het hoofd worden gezien? 

In werkelijkheid zijn deze onderwerpen onlosmakelijk verbonden. Klimaat en biodiversiteit zijn geen gescheiden thema's. Actie voor wilde dieren is ook actie voor het klimaat – en uiteindelijk voor mensen. 

biodiversiteit is klimaatvriendelijk 

Er zijn allerlei methoden om klimaatverandering tegen te gaan, maar één hiervan wordt vaak te weinig gebruikt: het behouden en beschermen van biodiversiteit: de rijkdom en veelzijdigheid van planten en dieren op aarde. 

We weten dat het leven zelf ook ons klimaat vormt. De biochemische processen in levende organismen, van kleine microben tot gigantische dieren, spelen een rol in CO2-afvang en de stabilisering van broeikasgassen in onze atmosfeer. 

Ecosystemen met biodiversiteit verwijderen jaarlijks miljarden tonnen CO2 uit onze atmosfeer. Rondtrekkende olifantenkuddes maken bijvoorbeeld op een natuurlijke manier de weg vrij voor gezondere bossen, die meer broeikasgassen absorberen. Maar ook kleine bestuivende insecten hebben een enorme uitwerking op de gezondheid en het leven in een ecosysteem. 

oplossingen op basis van synergie 

Bij boskap gaan niet alleen bomen verloren, maar ook de leefgebieden van allerlei planten en dieren. 

Historisch gezien is een groeiende en ongeremde menselijke vraag naar grondstoffen één van de belangrijkste oorzaken voor permanente ontbossing. 

Ook nu nog wordt er vrijwel onbeperkt gekapt, en de vernietiging van natuurlijke omgevingen is verantwoordelijk voor zo'n 11% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Alleen de energiesector stoot nog meer uit. Aan de andere kant is het potentieel voor een positieve uitwerking gigantisch: gezonde bossen kunnen tot 2030 zo'n 6,5 gigaton aan CO2-uitstoot absorberen. 

De Verenigde Naties hebben een leidend partnerschap en een technische knowledgebase opgezet in overeenstemming met het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering, om gezonde bossen te ondersteunen voor een verantwoordelijke omgang met het klimaat. Een gerelateerd vrijwillig programma REDD+ (Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation in Developing Countries) biedt een financiële stimulans voor deelnemers die duurzame doelen tegen klimaatverandering behalen. 

Onder REDD+ zet een ontwikkelingsland een actieplan op met verschillende benaderingen om de diverse factoren aan te pakken die het lot van hun bossen op nationaal niveau bepalen. Hierbij kan het gaan om grondbezit, bestuur, inheemse en lokale gemeenschappen, gelijkwaardigheid en nog meer. Op basis van meetbare en concrete resultaten van het plan kan het land in aanmerking komen voor betalingen. 

Initiatieven als REDD+ bieden een grote kans: ze erkennen dat oplossingen voor biodiversiteit en klimaat niet alleen compatibel zijn, maar ook onlosmakelijk verbonden. Gezonde, duurzame bossen ondersteunen levendige, evenwichtige ecosystemen met diverse levensvormen, die het menselijk welzijn verbeteren. 

Klimaatstrategieën die goed zijn voor de biodiversiteit, zoals de acties die REDD+ stimuleert, moedigen vooruitgang op de lange termijn aan. Met technische en financiële ondersteuning nemen deelnemende landen essentiële stappen voor het herstel en de bescherming van natuurlijke bronnen die nationaal en internationaal van belang zijn. 

Het drukke congresseizoen van 2022 laat zien hoeveel kansen we hebben om samen te werken aan betere uitkomsten. 

We kunnen een klimaatgerichte toekomst vormgeven door ecologische verstoring te bestrijden, en door natuurlijke leefgebieden te herstellen, waarin biodiversiteit op kan bloeien. Duurzame klimaatoplossingen vormen een synergie: een win-winsituatie voor het hele ecosysteem. 

Samen kunnen we ervoor zorgen dat de aarde een thuis blijft bieden voor mensen en dieren.