World Pangolin Day 2021: het redden van 's werelds meest verhandelde dier

Een van de meest unieke zoogdieren ter wereld wordt nog steeds bedreigd door grootschalige illegale jacht en handel. Op World Pangolin Day vieren we dit jaar de geschubde miereneters, maar zetten we ons ook in voor hun bescherming.

Pangolins zijn een zeer begeerd handelswaar geworden en worden illegaal gevangen, gedood en verhandeld door georganiseerde misdaadnetwerken tussen landen en continenten. Van 2016 tot 2019 zijn bij 52 inbeslagnames naar schatting 206,4 ton schubben van pangolins onderschept en in beslag genomen. Dit komt overeen met ongeveer 360.000 pangolins die worden gestroopt, volgens een verslag van de Wildlife Justice Commission getiteld Scaling up - The Rapid Growth in the Industrial Scale Trafficking of Pangolin Scales ('Opschaling - De snelle groei van de handel op industriële schaal in schubben van pangolins'). Deze pangolins zijn vaak bestemd voor de traditionele geneesmiddelenmarkt in Azië of voor de bushmeatmarkt in Centraal-Afrika en de zuidelijke delen van West-Afrika.

COVID-19 en de illegale handel in wilde dieren

COVID-19 heeft de schijnwerpers gericht op de gevaren van grootschalige handel in wilde dieren en de relatie daarvan met de menselijke gezondheid. Mensen staan voortdurend in contact met wilde dieren, en die wilde dieren worden vaak gehouden in kleine, stressvolle en onhygiënische ruimtes. Het IFAW-rapport Beyond COVID-19 (Engels) documenteert onderzoek waaruit blijkt dat menselijke ziekten die afkomstig zijn van dieren (zoönosen) in de loop der tijd zijn toegenomen, waarbij de handel in wilde dieren waarschijnlijk een rol heeft gespeeld.

Het terugdringen van de illegale handel in wilde dieren zal niet alleen de dieren beschermen, maar ook de mensen. Pangolins zijn geïdentificeerd als een waarschijnlijke tussensoort in de reis van het virus van een ziekte van een wild dier naar een menselijke pandemie. Hoewel nog niet duidelijk is hoe het virus precies is ontstaan, is wel duidelijk dat herhaald en langdurig nauw contact met wilde dieren, waarschijnlijk gefaciliteerd door illegale en legale handel, een enorme risicofactor is voor het overspringen van dierziekten op mensen.

Het tij is gekeerd in China

China heeft in 2007 de jacht op pangolins in het wild verboden en de commerciële invoer van pangolins en pangolinproducten is vanaf augustus 2018 volledig stopgezet.

In februari 2020 heeft China's wetgevende macht, het Nationaal Volkscongres, snel gehandeld om de handel en consumptie van wilde dieren te verbieden. Ook hebben ze de herziening van de wetgeving over de bescherming van wilde dieren versneld, waarbij de bescherming van de pangolin werd verheven naar een beschermd dier van de hoogste klasse.

In juni 2020 werd gemeld dat de Chinese overheid schubben van pangolins van de lijst van goedgekeurde grondstoffen voor medicinale geneesmiddelen heeft verwijderd.

Dit nieuws was erg welkom. Ondanks het wereldwijde verbod op de internationale handel in pangolins in 2017 wordt er nog steeds op gewetenloze schaal in pangolins gehandeld. Volgens de analyse van de Wildlife Justice Commission van grootschalige inbeslagnames van illegale ladingen schubben van pangolins, werden in 2019 meer dan 81 ton schubben van pangolins in beslag genomen, wat een duidelijke stijging is ten opzichte van ongeveer 25 ton in 2016. 

Vraag verschoven naar Afrika

Aangezien de Aziatische pangolinpopulatie sterk is gedaald, is de vraag naar schubben verschoven naar de Afrikaanse soorten. Volgens een rapport van de UNODC (Engels) was Nigeria een van de bronnen bij ten minste 51 ton in 2019 in beslag genomen schubben van pangolins. In 2015 was Nigeria betrokken bij slechts twee ton.

IFAW helpt bij bescherming van pangolins

IFAW werkt strategisch samen met het Chinese Customs Anti-Smuggling Bureau om uitwisselingen en samenwerking op het gebied van wetshandhaving tussen de Chinese douane en de douane van belangrijke landen in Zuidoost-Azië te bevorderen.

De door IFAW ondersteunde grensoverschrijdende handhavingsworkshop voor China en Vietnam in september 2018 motiveerde de handhavers van de Vietnamese douane, wat binnen een maand resulteerde in drie grote inbeslagnames door de Vietnamese douane. Zo werden op 30 september op de luchthaven van Hanoi ivoor (193 kilo) en schubben van pangolins (805 kilo) in beslag genomen, werden op 4 oktober twee ton ivoor en zes ton schubben in een container uit Nigeria in beslag genomen en werd op 12 oktober op de luchthaven van Hanoi 34 kilo hoorn van neushoorns in beslag genomen.

In mei 2019 leidde een andere door IFAW georganiseerde workshop voor continentaal China, Hong Kong SAR en Vietnam tot een grote inbeslagname van 7,5 ton ivoor en schubben van pangolins, die in juni 2019 in de haven van Hai Phong, Vietnam, in beslag werd genomen.