Nederland in top vijf grootste leveranciers van haaienvinnen aan EU

(Den Haag, 18 september 2023) — Nederland behoort tot de vijf grootste leveranciers van haaienvinnen aan de EU. Dat blijkt uit Shark safeguards: Elevating EU controls on shark trade, een nieuw onderzoeksrapport van International Fund for Animal Welfare (IFAW). Dit onderzoeksrapport analyseert op basis van EU handelsgegevens de import in en export vanuit de EU van haaienproducten, waaronder haaienvinnen en -vlees. Hiermee brengt IFAW de beperkte registratie en handhaving bij de handel in haaienproducten onder de aandacht. 

Nederland leverde 67.000 kg haaienvinnen aan de EU tussen 2017-2021 en is hiermee na Spanje, Portugal, Marokko en het Verenigd Koninkrijk een van de grootste leveranciers van haaienvinnen aan de EU. In diezelfde periode exporteerde de EU zelf voor bijna 13.000.000 kg (t.w.v. €177 miljoen) aan haaienvinnen. Daarnaast importeerde en exporteerde de EU respectievelijk voor €367 en €341 miljoen aan haaienvlees.

“Wat opvalt is dat twee EU-lidstaten veruit de belangrijkste spelers zijn. Spanje en Portugal staan op nummer één en twee als zowel leverancier als ontvanger van de grootste hoeveelheden haaienvinnen en -vlees”, zegt Barbara Slee, senior programmamanager Internationaal Beleid bij IFAW. “Ook Nederland blijkt winst te maken met de haaienhandel. Nederland is natuurlijk een belangrijk handelspunt met onze havens en Schiphol, maar winst mag niet ten koste gaan van haaien die met uitsterven bedreigd worden.”

Slechte handhaving en registratie

Ondanks de omvang van de handel, zijn er tussen 2017 en 2020 slechts dertig inbeslagnames van haaienproducten geregistreerd. Hiervan vonden er drie plaats in havens, terwijl de meeste haaienproducten over zee worden vervoerd. Bovendien waren vier van de acht inbeslagnames transitzendingen die werden onderschept door een EU-lidstaat die noch het land van herkomst, noch de bestemming was.

Slee: “Alle alarmbellen gaan af wanneer er bij grote hoeveelheden verhandelde producten zo weinig meldingen van illegale handel worden gemaakt. Dit suggereert dat de handhaving en registratie onvoldoende zijn en de cijfers geen realistisch beeld geven van de daadwerkelijke illegale handel. Ook lijkt de EU een platform te zijn voor de doorvoer van illegale haaienproducten. Als we niet willen dat haaienpopulaties uitsterven, moet er vandaag nog strikte controle komen op de handel.”

Aanbevelingen

Eind november worden er extra CITES controles uitgevoerd, met een uitbreiding van de lijst van beschermde haaiensoorten. De huidige staat van handhaving is volgens IFAW nog onvoldoende om succesvolle implementatie van die nieuwe regels te garanderen. Slee: “Betere controle op de handel en handhaving zijn dringend nodig. Net als andere roofdieren spelen haaien een belangrijke rol in het behoud van mariene ecosystemen en de opname van CO2. De wereldwijde vraag naar haaienvinnen en -vlees, samen met de gebrekkige regulering van zowel de vangst als de handel, zorgen ervoor dat haaienpopulaties op het punt van uitsterven staan. Zowel Nederland als de EU moeten hun verantwoordelijkheid nemen om dit te voorkomen.”

Noot voor de redactie 

• Beeldmateriaal is beschikbaar via deze link: https://spaces.hightail.com/space/shWlJsAupi
• IFAW’s rapport uit 2022, Supply and Demand: The EU’s role in the global shark trade, beschrijft de belangrijke rol van de EU in de wereldwijde handel in haaienproducten. Het rapport uit 2022 was gebaseerd op de analyse van handelsgegevens zoals geregistreerd door de douaneautoriteiten van Hongkong SAR, Singapore en Taiwan, provincie van China.
• Het nieuwste rapport van IFAW uit 2023, Shark safeguards: Elevating EU controls on shark trade, is gebaseerd op de analyse van de handelsgegevens van de EU zelf en bestrijkt zowel de legale handel (van 2017 tot 2021) als de illegale handel (van 2017 tot 2020). Het rapport gaat ook in op de oorsprong van de producten die door de EU-27 worden geïmporteerd, evenals de exportwaarde en de belangrijkste bestemmingen wereldwijd.