Haai
Haaien helpen om de balans te bewaren in het mariene ecosysteem. Als hun populaties afnemen, kan dit onvoorspelbare gevolgen voor het mariene milieu hebben. Het zou zelfs het einde van commercieel belangrijke visvangstgebieden kunnen betekenen.
Wetenschappelijke naam
Elasmobranchii (haaien en roggen)
Status van de soort
Verschilt per soort. Er zijn meer dan 1.000 soorten haaien en roggen, waarvan meer dan de helft met uitsterven wordt bedreigd of bijna wordt bedreigd.
Waar leven haaien?
Wereldwijd
Leefgebied
Haaien komen wereldwijd voor. Ze leven in alle oceanen, van kustwateren tot de diepzee.
Bedreigingen
Overbevissing, vooral vanwege de internationale vraag naar haaienvinnen en -vlees, heeft er wereldwijd voor gezorgd dat veel haaienpopulaties zijn afgenomen. Elk jaar worden meer dan 100 miljoen haaien gedood in de commerciële visvangst. Dat is ongeveer twee keer zoveel als wat volgens wetenschappers toelaatbaar is voor het behoud van de haaien. Hierdoor wordt meer dan de helft van alle haaien en roggen met uitsterven bedreigd of is gevaarlijk dicht bij dat punt. Het aantal pelagische haaien (haaiensoorten die in de diepzee leven) is in de afgelopen 50 jaar alleen al met 71% gedaald.
Daar komt nog bij dat haaien een erg trage levenscyclus hebben. Haaien groeien langzaam, zijn pas laat volwassen en krijgen laat jongen. Sommige soorten hebben maar een paar jongen elke twee tot drie jaar en hun populaties zijn zeer gevoelig voor overbevissing. Als ze in deze mate worden overbevist, kan het decennia duren voordat populaties zich kunnen herstellen.
Wat betekent klimaatverandering voor de haaien?
Hoe meer onderzoek wordt gedaan naar haaien, hoe meer we te weten komen over hun cruciale rol in maritieme ecosystemen. Uit een recent onderzoek blijkt dat zeegrasecosystemen zonder haaien veel minder bestand zijn tegen klimaatverandering, en het is waarschijnlijk dat haaien ook in andere ecosystemen een belangrijke rol spelen. Bovendien ondersteunen gezonde haaienpopulaties gemeenschappen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van lokale haaiensoorten, als bron van voedsel en inkomsten uit ecotoerisme.
Ons werk
IFAW zet zich in om het wereldwijde sterftecijfer van haaien en roggen terug te dringen tot een duurzaam niveau.
We werken al meer dan tien jaar samen met leden van de Conventie inzake de Internationale Handel in Bedreigde Uitheemse Dieren en Planten (CITES) voor beperking van de handel in bedreigde en ernstig bedreigde haaiensoorten. We willen dat alle nog toegestane vangst en handel wordt gereguleerd en duurzaam wordt beheerd, door opname in Appendix II van CITES.
Voor in de lijst opgenomen soorten gelden duurzame handelsbeperkingen die door overheden over de hele wereld worden gereguleerd, gecontroleerd en gesanctioneerd. De leden van CITES geven prioriteit aan de opsporing en inbeslagname van illegale ladingen haaienproducten, en zetten zich in voor beter visserijbeheer op nationaal niveau. Dit leidt tot een daling van het sterftecijfer van haaien wereldwijd.
IFAW biedt ondersteuning om deze beperkingen ook te handhaven, bijvoorbeeld in de vorm van trainingen in opsporing en handhaving, en de ontwikkeling van technische hulpmiddelen voor overheden die de haaien en roggen op de CITES-lijst willen beschermen in hun land.
Door ons te richten op duurzame handelsbeperkingen voor haaiensoorten hopen we een wereldwijd kader te creëren om te voorkomen dat de handel in haaienproducten ervoor zorgt dat soorten uitsterven. De afzonderlijke landen kunnen vervolgens kijken welke maatregelen nodig zijn voor gezonde populaties in hun wateren.
Wat kun je doen om te helpen?
Met de steun van onze partners zet IFAW zich in voor duurzame handelsbeperkingen voor haaiensoorten die worden bedreigd vanwege de internationale vraag naar haaienvinnen, en ondersteunt overheden die de haaien- en roggenpopulaties in hun wateren beter willen beheren.