EU is één van de belangrijkste spelers in wereldwijde handel in haaien

Vandaag publiceert IFAW een nieuw rapport over Supply and Demand: The EU’s role in the global shark trade. Het rapport beschrijft de belangrijke rol van de EU als leverancier en handelaar in de wereldwijde handel in haaienproducten, waardoor veel soorten met uitsterven worden bedreigd. 

Rol van EU-lidstaten

Voor het eerst wordt er een compleet beeld geschetst van de rol van de EU, op basis van officiële ruwe douanegegevens in de periode 2003-2020 uit de Speciale Administratieve Regio Hongkong van China, Singapore en Taiwan, provincie van China, over de invoer en uitvoer van zowel haaienvlees als vinnen. De gegevens laten zien dat 45% van de haaienvinproducten ingevoerd in Hongkong, Singapore en Taiwan in 2020, afkomstig was uit EU-lidstaten zoals Spanje, Portugal, Nederland, Frankrijk en Italië. 

Spanje komt naar voren als een van de grootste exporteurs in de wereldwijde vinnenhandel naar deze belangrijke Aziatische handelsmarkten. Andere exporterende lidstaten zijn Nederland, Portugal en Frankrijk. De grootste importeurs van haaienvlees vanuit Hongkong, Singapore en Taiwan zijn Italië, Spanje en Griekenland.

Haaiensoorten verdwijnen in rap tempo

Haaienpopulaties over de hele wereld lopen snel terug. Meer dan de helft van alle haaiensoorten wordt met uitsterven bedreigd of is gevaarlijk dicht bij dat punt. Het aantal pelagische haaien (haaiensoorten die in de diepzee leven) is in de afgelopen 50 jaar al met 70% gedaald. Uit recent onderzoek bleek ook dat haaienpopulaties 'functioneel uitgestorven' zijn in 20% van de riffen die wereldwijd werden onderzocht. “Klein en groot, in kustwateren en in de diepzee, haaiensoorten verdwijnen in rap tempo.”, aldus Barbara Slee, co-auteur van het rapport en EU Manager voor Marine Conservation bij IFAW. “Maar bij effectief beheer kunnen haaienpopulaties zich herstellen, dat is bewezen.”

Slee benadrukt: “Nederland staat op de derde plek in de top 5 van EU landen die haaienvinnen exporteren naar de drie belangrijkste handelsmarkten in Azië. De EU, die uit ons rapport naar voren komt als een belangrijke speler op de wereldwijde markt, heeft een grote verantwoordelijkheid voor het bijhouden van nauwkeurige handelsgegevens en het reguleren van de handel in haaienproducten. Zo zouden álle verhandelde soorten moeten worden opgenomen in CITES Bijlage II. Als de EU haar verantwoordelijkheid serieus neemt, zal dit ongetwijfeld ook andere spelers aanzetten tot het nemen van maatregelen. Het resultaat is een betere, duurzame toekomst voor haaien.”

Aandeel EU-export is toegenomen

In de periode 2003-2020 werd in totaal 188.368,3 metrische ton haaienvinproducten ingevoerd in Hongkong, Singapore en Taiwan. De EU was verantwoordelijk voor bijna één derde van deze ingevoerde producten (gemiddeld 28%, 53.407,49 metrische ton), en haar aandeel in de invoer van vinnen is sinds 2017 significant gestegen tot maar liefst 45% in 2020. Terwijl de wereldwijde export van haaienvinnen naar deze Aziatische markten is afgenomen, is het aandeel van de EU-export in verhouding tot de totale export juist toegenomen. 

Stan Shea, co-auteur van het rapport en Marine Programme Director bij BLOOM Association Hong Kong zegt: “De wereldwijde afname van het aantal haaien is voor een groot deel toe te schrijven aan de internationale vraag naar vinnen en haaienvlees. Ook de gebrekkige regulering voor zowel de vangst van als de handel in haaiensoorten doet de populaties geen goed. Velen vinden dat de verantwoordelijkheid voor verandering berust bij de landen die haaienproducten consumeren, vooral in Azië. Maar ook landen met internationale vissersvloten en landen die handelen in haaienproducten moeten hun verantwoordelijkheid nemen.”