Het geboorteseizoen van noordkapers zorgt voor hoop en verdriet

Bedreigingen voor noordkapers

De situatie voor noordkapers is nijpend. Vroeger werd geschat dat noordkapers meer dan 70 jaar oud werden. Tegenwoordig halen ze met geluk 40 jaar – en ze sterven niet van ouderdom. Ondanks de afschaffing van de walvisvangst in de Verenigde Staten (VS) in 1971 en in Canada in 1972, blijven hun voornaamste bedreigingen verband houden met menselijke activiteiten. Ze worden gedood door aanvaringen door schepen, verstrikking in afval en door de verwondingen en stress die dit met zich meebrengt.

Er zijn op dit moment nog maar ongeveer 350 noordkapers over. Berekeningen tonen aan dat 50 geboortes per jaar voor een stabiele populatie zouden zorgen; 20 geboortes kunnen worden beschouwd als een productief geboorteseizoen; en minder dan 20 geboortes per jaar zou over een langere periode feitelijk het uitsterven van de soort betekenen.

Een tragische, maar hoopvolle situatie

Dit seizoen telt tot nu toe 19 geboren kalveren, het op één na hoogste aantal van de afgelopen tien jaar. Toch is 2024 tot nu toe ook heel tragisch. Zelfs in een ‘goed jaar’ is het verlies van één kalf al verschrikkelijk, en we hebben tot nu toe al vier pasgeboren kalveren verloren. Daarnaast zijn dit jaar nog eens drie walvissen – twee kalveren geboren in eerdere jaren en een volwassen noordkaper –omgekomen. Ze waren geraakt door schepen of verstrikt geraakt in visdraad.

Het is moeilijk om optimistisch te blijven met deze tragedies. In lijn met de huidige sterfte- en geboortecijfers zal de noordkaper naar verwachting functioneel uitgestorven zijn in 2035, over slechts 11 jaar. Toch blijf ik hoopvol en vastberaden. Niet alleen omdat de walvissen dit seizoen zo dicht bij het minimum van 20 kalveren zijn gekomen, maar ook omdat mensen grote vooruitgang boeken bij het vinden van manieren om ze te beschermen.

De verliezen van dit geboorteseizoen

Het drama van dit seizoen begon met Juno, een 38-jarige noordkaper, moeder van acht en oma van twee. Ze werd eind november 2023 voor de kust van Georgetown, South Carolina, VS, gezien met het eerste kalf van het seizoen. We konden hier echter niet lang van genieten; kort erna werd het kalf gespot met gruwelijke verwondingen aan haar hoofd, die duiden op een aanvaring van een vaartuig.

De maand erop zag het kalf er dun uit, maar sommige van haar wonden waren genezen en ze was bij haar moeder aan het drinken. Toen werd Juno begin maart 2024 zonder haar gezien. De volgende dag werd het kalf, het eerste noordkaperkalf van dit veelbelovende geboorteseizoen, dood gevonden aan de kust in Georgia, VS.

Drie andere noordkapers die dit seizoen zijn bevallen, zijn sindsdien gezien zonder hun kalfjes. Omdat deze kalveren te jong zijn om zelfstandig te overleven, wordt aangenomen dat ze dood zijn. 

De sterfte van reproductieve vrouwtjes: een groot probleem

Als de populatie noordkapers zich wil kunnen herstellen, zijn nieuwe kalfjes cruciaal. Dit geldt ook voor vrouwtjes die zich kunnen voortplanten. Helaas zijn dit jaar drie vrouwtjes die het potentieel hadden om zich voort te planten op tragische wijze gedood.

In januari werd het lichaam van een noordkaper (gecatalogiseerd als #5120), geboren in 2021, gevonden voor de kust van Martha’s Vineyard, VS. Ze was in 2022 ernstig gewond geraakt door verstrikkingen. Er werden in 2023 pogingen gedaan om haar van het touw te verlossen, door The Marine Entanglement Response Team van het Center for Coastal Studies. Spijtig genoeg waren deze niet succesvol. Twee jaar lang, terwijl haar lichaam groeide, groeven de touwen zich vaster in. Ze werd gevonden met touwen die diep in haar lichaam verankerd waren, het bewijs van pijnlijke en uiteindelijk fatale chronische verstrikking.

In februari werd voor de kust van Georgia, VS, een twee jaar oud kalf gevonden met verwondingen die overeenkomen met een aanvaring van een schip. Het was het eerste kalf van Pilgrim, waarvan de moeder traumatisch verstrikt was geraakt.

Er is geen maand voorbij gegaan zonder de zoveelste onnodige dood. Eind maart, slechts vier weken nadat het lichaam van Juno's kalf was gevonden, werd een noordkaper (gecatalogiseerd als #1950), die voor het eerst was gezien in 1989, dood aangetroffen voor de kust van Virginia, VS. Haar ruggengraat was ontwricht en haar lichaam was verminkt door een aanvaring van een schip. Tijdens haar leven had ze vijf kalveren grootgebracht. Dit seizoen beviel ze van een zesde, waarvan nu wordt aangenomen dat die dood is. Een kalf kan niet overleven zonder zijn moeder. Met één scheepsaanvaring werden twee walvissen gedood, en elk potentieel kalf dat zij en haar nakomelingen hadden kunnen krijgen ging verloren. 

Vertragen redt levens

De aanvaringen door schepen die aan zoveel noordkapers het leven hebben gekost, zijn te voorkomen. Net als bij een schoolzone waar het verkeer door gebieden rijdt waar veel kinderen zijn, is het cruciaal om snelheidsbeperkingen in te voeren in gebieden waar walvissen actief zijn. Zo kan worden voorkomen dat schepen en walvissen tegen elkaar botsen.

Sinds 2008 hebben schepen van 20 meter en langer snelheidsbeperkingen in aangewezen gebieden langs de kust als er walvissen aanwezig zijn. In 2020 werd in de evaluatie van de snelheidsbeperking geconcludeerd dat de wetgeving weliswaar het aantal walvisdoden door aanvaringen met schepen had verminderd, maar dat er meer moest worden gedaan om de soort te laten overleven. 

In de herfst van 2022 stelde NOAA een amendement voor op de snelheidsregel van 2008, om de aangewezen gebieden aan te passen aan de nieuwe migratiepatronen van walvissen, en om schepen van 11-20 meter op te nemen, die verantwoordelijk zijn voor 40% van alle bekende scheepsaanvaringen. IFAW is een groot voorstander van deze wijziging, die al meer dan anderhalf jaar op zeer langzaam tempo door het wetgevingsproces gaat. Afgelopen maart bereikte het de Final Rule-fase bij de OIRA, en in april en mei zijn er bijeenkomsten gepland over de gevolgen. IFAW blijft erop aandringen dat de wijziging zo snel mogelijk wordt afgerond, geïmplementeerd en gehandhaafd. 

Het is aan ons

Noordkapers kunnen niet nog meer dodelijke slachtoffers verdragen; er moet verandering komen. De weg naar hun bescherming en onze vreedzame co-existentie is duidelijk: door middel van technologie, wetenschap, redding en wetgeving kunnen noordkapers veilig leven, hun jongen grootbrengen, en migreren door de wateren die ze delen met mensen. Draadloos vistuig en innovaties in het voorspellen van de locatie van walvissen helpen om de oceaan veiliger voor ze te maken. Als wetgevers blijven treuzelen met levensreddende wetgeving, zijn walvissen echter gedoemd om uit te sterven.

Met 19 geboortes zijn de walvissen dit geboorteseizoen ongelooflijk succesvol geweest. Wij, mensen, hebben gefaald. Er is wetgeving nodig om schepen af te remmen en sterfgevallen te voorkomen. De walvissen hebben hun deel gedaan; nu moeten wij het onze doen, en snel. We hebben geen seconde meer te verliezen, en zij ook niet.