Wie is wie? Hoe onderzoekers noordkapers kunnen herkennen op foto's

Er zijn nog minder dan 340 noordkapers over. Daarom volgt de Song of the Whale, het onderzoeksschip van IFAW, deze ernstig bedreigde walvissen sinds het begin van het jaar op hun migratieroutes langs de oostkust van de Verenigde Staten. 

Daar komt meer bij kijken dan je zou denken. De onderzoekers moeten bijvoorbeeld luisteren naar noordkapers met speciale audioapparatuur, warmtevideo's opnemen, of foto's maken om individuen te identificeren en catalogiseren. Op die manier kunnen ze bijhouden hoeveel noordkapers er precies zijn. 

Walvissen poseren niet eventjes

Voor de leek zien alle noordkapers er min of meer hetzelfde uit. Ze hebben een gezet, zwart of donkergrijs lichaam met een V-vormig spuitgat. Ook hebben ze geen rugvin, in tegenstelling tot veel andere walvissen. 

Maar voor de bemanning van het schip, zoals ervaren zeeonderzoeker en Directeur van Marine Conservation Research International Richard McLanaghan en eerste stuurman Killian Glynn, is elke individuele noordkaper uniek. 

Noordkapers kunnen niet praten - ook al 'zingen' ze wel. Maar als ze wel konden praten, zouden ze zeggen dat ze niet eventjes kunnen poseren voor een foto of selfie. Daarom moeten McLanaghan, Glynn en hun collega's zelf het perfecte plaatje schieten en de foto's catalogiseren. 

"Het is niet bepaald makkelijk om noordkapers te vinden in zee," vertelt Glynn met gevoel voor understatement. Er zijn nog maar heel weinig noordkapers, en de zee is enorm. 

Als noordkapers worden gespot, is de beste manier om ze te identificeren door ze te fotograferen. Het is best een uitdaging om noordkapers op de foto te krijgen. De walvissen zwemmen 80% van de tijd onder water, en komen alleen kort naar boven om adem te halen. Vaak staat ook alleen de bovenkant van hun kop op de foto. 

Unieke tekening op hun kop 

Noordkapers hebben lichte plekken op hun kop, zogenaamde eeltplekken. Deze ruwe plekken kunnen worden gebruikt om individuele noordkapers te identificeren: geen twee walvissen hebben precies hetzelfde patroon of dezelfde tekening. 

Om de noordkapers vanaf de Song of the Whale te spotten, staan twee bemanningsleden op een observatieplatform achter de brug van het schip. Een van hen staat aan bakboord (links), de ander aan stuurboord (rechts). En dan begint het lange wachten. 

"Hun taak komt neer op aan beide kanten uitkijken en alles roepen wat ze waarnemen," zegt Glynn. "Dat wordt dan doorgegeven aan de persoon die de gegevens invoert op de computer."

McLanaghan vertelt dat de Song of the Whale ook is uitgerust met een nieuwe infraroodcamera bovenaan de mast. Daarmee hoopt hij dat ze nauwkeuriger kunnen werken en waarnemen, vooral 's nachts. 

Walvissen volgen is van nationaal belang 

Er wordt ook veel belangrijke informatie verzameld door niet-overheidsinstanties, die observeren vanuit de lucht door helikopters en vliegtuigen boven zee te laten vliegen. Zo werken meerdere organisaties samen om walvissen te beschermen. 

Om beter samen te werken worden de foto's gedeeld met andere instanties, die allemaal deel uitmaken van de North Atlantic Right Whale Consortium en de walvissen volgen. De foto's worden toegevoegd aan de North Atlantic Right Whale Catalog, waar alle foto's van noordkapers worden bijgehouden door het New England Aquarium in Boston. 

In deze catalogus zijn ruim 73.000 foto's opgeslagen van waarnemingen van noordkapers, en dat sinds 1935. Elke noordkaper krijgt een nummer. Sommigen krijgen ook een naam, zoals Fermata, Stumpy of Quasimodo. 

"Wij dragen ons steentje bij," zegt McLanaghan. "Met onze informaties hebben onderzoekers meer inzicht in de huidige stand van de noordkapers, in welke gebieden ze wel of juist niet komen, en waar ze eten, zich voortplanten of hun kalveren verzorgen."

"We moeten zo veel mogelijk te weten komen over hun manier van leven," vertelt hij verder. "Alleen zo kunnen we ze beter beschermen. Want dat is ook wat we uiteindelijk proberen te doen: hun afname een halt toeroepen en de populatie weer laten groeien."