bericht van het ifaw team in Nederland

Terwijl we langzaamaan gewend raken aan het leven met COVID-19, en de restricties wereldwijd steeds meer zijn opgeheven, hielden ook andere gebeurtenissen ons het afgelopen verslagjaar in de ban.

In de zomer van 2021 vonden er overstromingen plaats in Limburg, België en Duitsland - de op één na duurste natuurramp ter wereld van dat jaar (na orkaan Ida in de VS). Half juli viel lokaal extreem veel regen in delen van Duitsland, en in Limburg traden beken en rivieren buiten hun oever, waardoor onder meer het centrum van Valkenburg onder water kwam te staan. In een enquête van veiligheidsregio Noord-Limburg gaf 16% van de huishoudens aan (deels) niet te zijn geëvacueerd omdat ze hun huisdieren niet wilden achterlaten. Dierenhulporganisaties stonden klaar om te helpen, maar moesten machteloos toekijken omdat ze niet in de Nederlandse crisisstructuur zijn opgenomen. IFAW nam het voortouw om dit in Nederland te veranderen. Samen met organisaties uit de Dierencoalitie lobbyden we voor de gemeenteraadsverkiezingen begin 2022 en schreven het beleidsdocument Red dieren in rampen. We gingen in gesprek met dierenhulpverleningsorganisaties, dierenartsen, overheid en experts en organiseerden voorlichting over het systeem in de Verenigde Staten waar hulp aan dieren bij wet is geregeld. We grepen ook de herziening van de wet Veiligheidsregio’s aan om Kamervragen te laten stellen, gevolgd door een parlementaire motie waarin werd opgeroepen om dieren en dierenhulpverleners op te nemen in de crisisstructuur.

Met succes, want de motie werd overgenomen door de minister van Justitie, die verantwoordelijk is voor crisisbeleid. Sindsdien zijn we in gesprek met het ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit hoe dit er concreet uit moet komen te zien.

In Europa zullen de komende jaren de zwaarte en frequentie van natuurrampen alleen maar meer toenemen. Het is dan ook van groot belang dat landen in Europa, en dus Nederland, zich daarop voorbereiden met gedegen crisisplannen. IFAW heeft daarom haar wereldwijde rampenresponsprogramma in de zomer van 2021 verder uitgebreid in Europa. Een programmateam is opgezet met medewerkers uit Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk om in de hele regio snel in te kunnen springen wanneer dieren in nood zijn bij een ramp.

Eind februari 2022 werden we opgeschrikt door de inval van Rusland in Oekraïne. De start van de oorlog bracht een enorme stroom aan vluchtelingen op gang, veelal mét hun huisdieren. Met name bij de grensovergangen met Polen zagen we miljoenen mensen met duizenden dieren voorbijkomen. Dit liet duidelijk zien dat reddings- en evacuatieplannen aangepast moeten worden, maar ook dat internationale en nationale wetgeving beter moet voorzien in een versoepeling van maatregelen bij noodsituaties.

In Nederland werd in maart door IFAW, de Dierenbescherming, Dierenlot en de NFDO gezamenlijk ‘Hulp voor dieren uit Oekraïne’ opgezet, een meldpunt voor gevluchte Oekraïners die hulp voor hun dieren nodig hebben. Ook gemeenten, asielzoekerscentra of mensen die privé dieren willen opvangen kunnen hier hulp aanvragen. Inmiddels zijn honderden dieren en hun baasjes geholpen met de nodige vaccinaties, medische hulp, praktische zaken als mandjes en voer of eventueel tijdelijk onderdak.

In juni hielden wij een donateursbijeenkomst in museum Beeld & Geluid in Den Haag, waar IFAW medewerkers hun ervaringen deelden over reddingswerk bij rampen. Er werd gesproken over het belang van voorbereiding, ook wanneer je in een land als Nederland woont waar we geen grote bosbranden of orkanen gewend zijn. Daarnaast vertelden we over het werk aan de grens tussen Polen en Oekraïne, waar drie mensen uit ons Nederlandse team tussen maart en mei vluchtelingen met huisdieren hebben geholpen met water, nat voer, droge kleding voor katten en honden en (nieuwe) dragers voor hun verdere reis.

Nederlanders hebben massaal steun aangeboden en geld gedoneerd om zoveel mogelijk dieren in nood te helpen. Niet alleen in Oekraïne, maar ook bij rampen die zich elders voltrokken, zoals in Somaliland, Pakistan en Kenia. De solidariteit en compassie van mensen is geweldig, en wij zijn alle donateurs dan ook ontzettend dankbaar!

Ook het afgelopen jaar hield de discussie rondom de terugkeer van de wolf de gemoederen weer druk bezig. De polarisatie op dit onderwerp neemt steeds verder toe, terwijl het juist zo belangrijk is om op een constructieve manier te bespreken hoe we mens-dier conflicten zo goed mogelijk kunnen addresseren. Daarom zijn IFAW en de Jagersvereniging begin 2022 gestart met een verkenning van standpunten en belangen onder meer dan 30 uiteenlopende, maatschappelijke organisaties. Vrijwel alle belanghebbenden hebben een positieve houding ten aanzien van een maatschappelijke dialoog over de toekomst van de wolf in Nederland. Het is nu aan de overheid om de volgende stap te zetten in dit traject en een breed gedragen, op consensus gebaseerde visie te ontwikkelen op de wijze waarop met de wolf kan worden (samen)geleefd.

Na vele jaren campagne voeren voor een totaal verbod op ivoorhandel in de Europese Unie (EU), heeft de Europese Commissie in december 2021 eindelijk de strengste maatregelen in de geschiedenis van de EU aangekondigd. In juni 2022, als vervolg op wetgeving die in 2018 werd aangenomen, werd ook de UK Ivory Act geïmplementeerd in het Verenigd Koninkrijk. Deze aankondigingen waren een belangrijke mijlpaal in de strijd tegen wildlife criminaliteit, en groot nieuws voor olifanten.

In verslagjaar 2022 hebben we voor het laatst het project Blijf van mijn Dier financieel ondersteund. Ooit ontstaan in 2014 uit een onverwachte samenwerking tussen IFAW en een Nederlands opvangcentrum voor vrouwen, is het vanwege de groeiende (hulp)vraag overgegaan in Stichting Mendoo. Wij blijven het team echter helpen om ervoor te zorgen dat meer en meer opvangcentra voor slachtoffers van huiselijk geweld ook huisdieren kunnen toelaten.

Ons jaarverslag bevat een selectie van inspirerende verhalen over onze projecten. Dankzij de geweldige steun van donateurs en de samenwerking met vele partners wereldwijd, kunnen wij ons bij IFAW onverminderd inzetten voor onze missie om zoveel mogelijk dieren in nood te redden en om hun leefgebieden te behouden.

Hartelijk dank namens het hele IFAW team in Nederland!

Julika Riegler
Vice President, Brand Marketing & Communicatie

bericht van het management van ifaw

De hele wereld is danig opgeschud en de sociaal-politieke consequenties en de gevolgen voor het milieu laten onuitwisbare sporen na. Bij traumatische gebeurtenissen denken wij meteen aan menselijk leed en aan ontwrichting van het dagelijkse leven. Maar wij staan meestal niet stil bij het leed dat dieren hierdoor moeten ondergaan en de ingrijpende gevolgen voor natuur en biodiversiteit.

Lijden verzachten is handelen uit barmhartigheid. Het is geen strategie en ook geen wetenschappelijk streven. Het is geen economisch doel en niet meetbaar. Barmhartigheid gaat om het tonen van compassie, in de meest elementaire vorm, en dat is een groot goed. Bij IFAW respecteren wij dat alle levende wezens ertoe doen en laten wij zien dat wij oprecht de aarde willen delen.

IFAW krijgt vaak het verzoek om dieren in nood te helpen. Vaak gaat het om het verzachten van het lijden van één of van een heel klein aantal dieren. Individuele dieren waar vaak geen aandacht voor is, omdat het niet om bedreiging van de soort gaat. Ongeacht de ecologische impact, fysieke nabijheid of het strategische belang is er een onderliggend geloof dat IFAW de situatie ten goede kan keren en het lijden van die dieren kan verzachten, door het dier te redden en te rehabiliteren en, in het meest gunstige scenario, het dier weer vrij te laten in zijn natuurlijke omgeving.

In de praktijk is het meest gunstige scenario helaas niet altijd uitvoerbaar en dat betekent dat wij vanuit empathie soms erg moeilijke beslissingen moeten nemen. Het lukt ons niet om het leven te redden van elk dier dat mishandeld, verwaarloosd of uitgehongerd is. Maar wij nemen wel de verantwoordelijkheid op ons om het lijden van dieren te verzachten. Wij richten ons op de impact die we hebben in alles wat wij doen en op elke schaal: op “microniveau” helpen wij een individueel dier en op “macroniveau” zetten wij ons in voor de behoeften van een hele diersoort, voor nu en de toekomst.

Het welzijn en het behoud van de soort, begint bij het individuele dier. Daarom vinden wij bij IFAW elk individueel dier zo belangrijk. Want elk individueel dier is een onmisbaar puzzelstukje in het grotere geheel. Als wij een individueel dier redden, zetten wij de eerste stap op weg naar het redden van de hele soort.

Wij vergroten onze impact doordat wij twee belangrijke pijlers met elkaar verbinden: redding en behoud. En dat begint met het redden van het individuele dier. De volgende stap is ervoor zorgen dat het dier gedijt in gevangenschap en uiteindelijk ook in het wild. En tot slot gaat het erom het individuele dier een veilige leefomgeving te bieden, wanneer het weer wordt vrijgelaten in het wild. Dat is het uiteindelijke doel.

Ons werk is niet alleen gericht op het ontwikkelen van onze eigen projecten. Daarmee zouden wij voorbijgaan aan het internationale karakter van de uitdagingen waarvoor de natuur en de mens vandaag de dag staan. Wij zien een enorm en vaak nog onbenut potentieel in de “unusual suspects”: niet voor de hand liggende helden en “verrassende partners” die zich aanmelden en een brug slaan tussen mensen en gemeenschappen. Van de landeigenaren in New South Wales in Australië, die zichzelf als beschermers van hun regio zien, en die zichzelf tot taak hebben gesteld om lokale diersoorten te laten gedijen, tot de Global Shapers Community in Harare (Zimbabwe), een groep technisch onderlegde jonge professionals die zich inzet voor betere leefomstandigheden van hun gemeenschappen, lokaal en regionaal, maar ook wereldwijde uitdagingen aanpakt.

Deze unusual suspects zijn de mensen die inspireren en die zorgen voor een collectieve dynamiek voor het behoud van de diersoorten van deze wereld. Habitat voor habitat, gemeenschap voor gemeenschap.

Mensen hebben vertrouwen in IFAW als organisatie en in ons als mensen, omdat wij ons allemaal laten leiden door compassie. Wat vooropstaat is dat een dier niet onnodig hoeft te lijden. Het is een reis die wij samen afleggen, mens en dier. Wij doen het omdat dit de basis vormt van wie wij zijn als organisatie.

Door compassie te tonen vervullen wij de missie van IFAW en laten wij zien dat het mogelijk is om onze aarde te beschermen, als wij ons daarvoor gezamenlijk inzetten.

Managementteam IFAW
Internationale Bestuursraad IFAW