Over de hele wereld zien we steeds meer en grotere natuurrampen, die een spoor van verwoesting achterlaten. Niet alleen mensen worden geconfronteerd met de directe en langetermijneffecten van deze rampen – ook dieren ondervinden de gevolgen ervan.

IFAW heeft uit eerste hand ervaren dat natuurrampen in intensiteit toenemen en steeds meer schade aanrichten, of het nu gaat om orkanen, aardbevingen of bosbranden. De rampen zijn verwoestend voor zowel mensen als dieren. Ons noodhulpteam komt wereldwijd in actie, daar waar rampen toeslaan. We verlenen noodhulp en helpen gemeenschappen in hoogrisicogebieden om zich beter voor te bereiden op rampen en weerbaarder te worden.

Zie jaarrekening Stichting IFAW, toelichting 11.6.9 Besteding toegerekend aan kernactiviteiten IFAW, Hulp bij rampen, Werkelijke kosten 2020/2021 €347,043 (2019/2020 €164,086).

escaleren van bedreigingen

De klimaatverandering veroorzaakt door mensen zorgt ervoor dat de gevolgen van natuurrampen nog erger zijn en dat de al afnemende natuurlijke hulpbronnen onder nog grotere druk komen te staan. In verslagjaar 2021 verleende ons noodhulpprogramma over de hele wereld hulp aan dieren en mensen die werden geconfronteerd met rampen, van bosbranden tot orkanen. We hielpen daarnaast ook gemeenschappen om zich voor te bereiden op toekomstige rampen. We kunnen dit niet alleen oplossen, maar als organisatie proberen we klimaatverandering op elke mogelijke manier aan te pakken.

Cruciale steun voor dieren in Australië

In Australië werd de oostkust van het land langdurig geteisterd door zware regenval, harde wind en overstromingen. De inheemse wilde dieren hadden het zwaar door het noodweer, in het bijzonder gravende dieren zoals wombats. Veel dieren moesten hun nesten verlaten en raakten gewond toen ze hun toevlucht elders zochten. Samen met onze partners verleenden we cruciale hulp aan wombats en andere Australische wilde dieren in nood. Ons team zorgde voor voedsel, medicijnen en reddingsmaterieel, en we dekten de transportkosten van de teams die verweesde of gewonde wilde dieren redden.

Het noodweer teisterde de kust van Victoria met woeste golven en rukwinden. Ons team stond paraat om ondersteuning te bieden en nam contact op met onze partners om te vragen wat ze nodig hadden. Onze partner Mosswood Wildlife meldde dat er meer pinguïns waren die zorg nodig hadden en dat ze verwachtten dat er nog veel meer pinguïns binnengebracht zouden worden naarmate het noodweer verergerde. We werkten nauw met hen samen om te zorgen voor de juiste noodhulp en benodigde voorraden voor de geredde pinguïns.

Redden en verzorgen van dieren tijdens bosbranden in Californië

De zogenaamde ‘North Complex’-bosbranden in Californië lieten duidelijk zien dat natuurrampen steeds wilder om zich heen grijpen. Op verzoek van onze partner, de North Valley Animal Disaster Group (NVADG), hielp ons team bij het zoeken en redden van dieren, het opzetten van een noodopvang, en bij de planning en logistiek van noodhulpoperaties in Butte County vanuit het Emergency Operations Center.

De staat Californië had nog nooit eerder zo’n verwoestend bosbrandenseizoen gehad. De North Complex-branden legden elke 30 minuten een gebied van vier vierkante kilometer in de as. Samen met de NVADG hebben we meer dan 600 dieren gered en verzorgd.

Herstellen van door een orkaan beschadigd koraal

Tijdens het orkaanseizoen van 2020 bood ons team belangrijke ondersteuning aan de Colombiaanse archipel bestaande uit San Andrés, Providencia en Santa Catalina. Deze eilandengroep in het zuidwesten van de Caribische Zee werd hard geraakt door de orkanen Iota en Eta. Het oog van de orkaan Iota richtte ongekende schade aan en verwoestte een groot gebied in de buurt van Providencia bijna volledig.

Onze partner, Blue Indigo Foundation (BIF), beoordeelde de schade aan vier koraalriffen en vroeg om noodhulp voor het herstel van het koraal. Puin moest worden verwijderd en er moest een koraalkwekerij worden gebouwd om het herstel te ondersteunen. Dit project is een initiatief van ons team dat zich bezighoudt met de bescherming van de oceanen en laat zien hoe belangrijk de samenwerking tussen programma’s is binnen IFAW.

Hulpverlening na vulkaanuitbarstingen

Twee vulkanen, een op het eiland St. Vincent en de andere in de Democratische Republiek Congo, kwamen hevig tot uitbarsting en spuwden as en giftige gassen. Duizenden mensen moesten worden geëvacueerd.

De vulkaan La Soufrière op St. Vincent barstte uit in april 2021 en dwong 16.000 mensen op de vlucht te slaan. We namen direct contact op met het ministerie van Landbouw en de dierenorganisatie Vincentian Society for the Prevention of Cruelty to Animals (VSPCA) om op afstand hulp te bieden met het rampenbestrijdingsplan, om logistieke ondersteuning te bieden en voedsel, drinkwater en hulpgoederen beschikbaar te stellen voor honden, katten en kleine huisdieren.

een veiligere wereld creëren

In verslagjaar 2021 lanceerde IFAW samen met onze landenkantoren en regionale partners een spannend initiatief, het Risk Assessment & Mapping Project (RAMP). Door middel van risicobeoordeling willen we ons team en onze partners in staat stellenom bij rampen snel en adequaat op te treden en de gevolgen van rampen voor dieren en mensen te minimaliseren door initiatieven om risico’s te beperken. Inmiddels zijn RAMP-evaluaties uitgevoerd voor onder andere de Bahama’s, Barbados, Cambodja, Dominica, Frankrijk, Duitsland, Laos, Mexico, Nederland en Thailand. De uitkomsten hebben al geleid tot beleidsacties voor het opnemen van dieren in rampenplannen.

In Australië zagen we onder lokale dierenverzorgers en reddingsgroepen dat er grote behoefte was aan het verder ontwikkelen van plannen om voorbereid te zijn op rampen. IFAW organiseerde een eerste virtuele trainingsworkshop voor onze partner, Friends of the Koala in New South Wales. Tijdens de workshop leerde het team hoe ze hun eigen evacuatieplan kunnen maken voor noodsituatues zodat ze zich beter kunnen voorbereiden op rampen.

De meeste landen in de wereld lijden nog steeds onder de COVID-19 pandemie en we ontvingen een overweldigend aantal verzoeken voor noodsubsidies en operationele ondersteuning. Ons hoofddoel was om onze partners en hun teams te helpen veilig te kunnen blijven werken tijdens de pandemie. We zijn ingegaan op verschillende verzoeken van organisaties in Thailand, de Democratische Republiek Congo en de VS.

We blijven ter plaatse samenwerken met gemeenschappen in het gebied rond Mount Agung in Indonesië, om ze weerbaarder te maken voor toekomstige rampen. Na de dodelijke modderstromen en aardverschuivingen, organiseerden gemeenschapsleden een evenement voor National Disaster Preparedness Day, waarbij de nationale rampenautoriteit werd uitgenodigd om samen met de gemeenschap bomen met diepe wortels te planten die de bodem stabiliseren. Deze bomen zijn onderdeel van de herstelmaatregelen in gebieden die gevoelig zijn voor modderstromen en aardverschuivingen. Dit project laat zien hoe natuurlijke oplossingen en samenwerking tussen programma’s kunnen leiden tot positieve acties die de risico’s als gevolg van klimaatverandering beperken in de gemeenschappen waar we werken.

coördinatie rampenbestrijding in Nederland: de basis leggen voor beleidswijziging

Nederland is een deltagebied waar de grote rivieren de Rijn, de Maas en de Schelde uit drie buurlanden samenkomen en in de Noordzee uitmonden. Zonder het huidige stelsel van waterkeringen dat Nederland beschermt tegen overstromingen (vanuit de zee en van rivieren) zou meer dan de helft van het land onder water staan. Nederland is gewend aan de strijd tegen het water. Klimaatverandering zorgt echter voor meer extreme weersomstandigheden en onvoorspelbare nieuwe risico’s van overstromingen en andere natuurrampen, zoals natuurbranden door langere periodes van droogte en hitte. De brand in april 2020 in de Deurnese Peel was de grootste bosbrand ooit in Nederland, gevolgd door een zomer met de langste hittegolf ooit.

Dieren worden zwaar getroffen door het groeiende aantal rampen, maar komen eigenlijk niet voor in rampenplannen en -beleid. Daar wil IFAW wat aan doen. We pleiten ervoor huisdieren, vee en wilde dieren een vaste plaats te geven in de officiële plannen voor de voorbereiding op rampen en rampenbestrijding. Onze eerste stap was een grondige analyse van het huidige beleid en de risico’s in Nederland. We spraken met verschillende belanghebbenden over hoe dieren opgenomen kunnen worden in het beleid en hoe het redden van dieren tijdens rampen vorm zou moeten krijgen.

De noodzaak tot beleidsaanpassing werd duidelijk in de zomer van 2021, toen Zuid-Limburg werd getroffen door een rampzalige overstroming. Gelukkig vielen er geen menselijke slachtoffers in Nederland , maar duizenden dieren overleefden de ramp niet. Dierenorganisaties uit heel Nederland stonden klaar om hun lokale collega’s te helpen, maar coördinatie met de overheid ontbrak. Het komende jaar gaan we onze inspanningen samen met andere Europese IFAW-kantoren opvoeren en pleiten voor een beter beleid en betere uitvoering.

families bij elkaar houden

De COVID-19 pandemie heeft gevolgen voor economieën over de hele wereld. IFAW vond het belangrijk om te zorgen dat families – mensen en hun geliefde huisdieren – bij elkaar konden blijven. Daarom zetten we ons noodhulpproject Keeping Families Together ook in het afgelopen verslagjaar voort. We verstrekten voeding en benodigdheden voor dieren en boden veterinaire zorg voor een fractie van de kosten, zodat families in financiële moeilijkheden geen afstand hoefden te doen van hun trouwe viervoeters. In totaal hebben we meer dan 18.000 dieren geholpen met dit initiatief.

Aan het begin van de pandemie richtten IFAW en onze partners in de VS zich op gemeenschappen aan de westkust. Later in 2021 ondersteunden we ook gemeenschappen in de staat Mississippi. IFAW’s noodhulpprogramma kwam al eerder in actie in Mississippi om de behoeften ter plaatse te inventariseren en te kijken wat gezinnen en hun huisdieren nodig hadden. IFAW’s betrokkenheid en inspanningen om onder andere voeding en veterinaire zorg ter beschikking te stellen, waren belangrijk voor de gemeenschap om deze moeilijke tijden te doorstaan.

Voorbereiding op rampen

National Animal Rescue and Sheltering Coalition (NARSC) werkte IFAW samen met coalitiepartners en de autoriteiten om meer inzicht te krijgen in het COVID-19 virus en de uitwerking ervan op huisdieren. Tegelijkertijd bleven we ook tijdens de wereldwijde pandemie, met alle reisbeperkingen, noodhulp verlenen en gemeenschappen weerbaarder maken. IFAW organiseerde trainingssessies en nam deel aan seminars om ondersteuning te bieden bij het opstellen van rampenplannen en rampenbestrijding tijdens een pandemie. Ook werkten we samen met NARSC-partners aan de ontwikkeling van nieuwe richtlijnen voor noodopvang en andere belangrijke informatiebronnen.

Hereniging na de ramp in Beiroet

In augustus 2020 werd de Libanese stad Beiroet opgeschrikt door een verwoestende explosie in de haven met een reikwijdte van tien kilometer, die de stad in puin achterliet. Terwijl humanitaire hulporganisaties direct in actie kwamen om getroffen inwoners te helpen, begon onze partner Animals Lebanon met het redden van dieren en het klaarmaken van hun faciliteiten voor een enorme toestroom van dieren in nood. We werken al een aantal jaar samen met Animals Lebanon en namen onmiddellijk contact op om te horen of het team veilig was en om onze hulp aan te bieden.

Animals Lebanon liet weten dat hun kantoor gevaarlijk dicht bij de explosie lag en enorme schade had opgelopen. Maar binnen twee uur hadden ze toch al de eerste reddingsacties op touw gezet en veel dieren die de explosie hadden overleefd opgevangen. Het team werkte de klok rond om huisdieren en andere dieren te redden. Naast de zoek- en reddingsacties zette Animals Lebanon ook een steunpunt op waar baasjes melding konden maken van vermiste huisdieren of konden informeren of hun huisdier was gered door het team. Ze ontvingen meer dan 430 hulpverzoeken en 320 vrijwilligers hielpen mee om dieren te zoeken, te redden en te verzorgen. 86 dieren kregen spoedeisende medische zorg. Binnen een paar dagen waren al tientallen huisdieren herenigd met hun families.

Dat is waar we het voor doen – families die herenigd worden zodat ze elkaar kunnen steunen en samen kunnen herstellen.

innovatie in monitoring van koala’s na vrijlating

Dit jaar ondersteunden we twee onderzoeken gericht op gerehabiliteerde en vrijgelaten koala’s in oostelijk Australië. Deze onderzoeken gaven eindelijk inzicht in het overlevingssucces en welzijn van gerehabiliteerde koala’s in het wild. Daar waren eerder geen gegevens over beschikbaar.

Monitoring van door bosbranden getroffen koala’s in Victoria

Als onderdeel van onze wederopbouwinspanningen na de catastrofale Black Summer-bosbranden in de zomer van 2019–2020 financierden we een onderzoek van Zoos Victoria naar de overleving, gezondheid en het welzijn van 14 door de bosbranden getroffen koala’s na hun rehabilitatie.

Zoos Victoria liet de koala’s, allemaal voorzien van een GPS-halsband, in december 2020 vrij in het wild in oostelijk Victoria en hield hun gezondheid een aantal maanden in de gaten. Wij ondersteunden in het bijzonder de veterinaire kant van dit project, wat inhield dat gespecialiseerde dierenartsen de koala’s opspoorden en ze medisch onderzochten.

Het is voor het eerst dat een dergelijk onderzoek werd gedaan in Victoria. De resultaten worden gepubliceerd in een vaktijdschrift om wildlife rehabilitators in heel Australië meer inzicht te geven in het gedrag en welzijn van door bosbranden getroffen koala’s die zijn gerehabiliteerd en weer vrijgelaten in het wild.

Monitoring van gerehabiliteerde koala’s in New South Wales

We ondersteunden ook een onderzoek van Science for Wildlife in samenwerking met de National Parks and Wildlife Service en met steun van het Department of Planning, Industry and Environment in het kader van de NSW Koala Strategy. Voor dit onderzoek werden vrijgelaten gerehabiliteerde koala’s in de regio Greater Western Sydney in New South Wales gemonitord door GPS-trackers.

Een dergelijk onderzoek werd nog niet eerder uitgevoerd in deze regio. Met onze steun en betrokkenheid willen we helpen om de sector meer inzicht te geven in de factoren die bijdragen aan de succesvolle re-integratie van koala’s in het wild.

Dankzij financiële steun van IFAW en de overheid van New South Wales kon dit belangrijke project worden verlengd en een drone worden aangeschaft om de koala’s in afgelegen gebieden te blijven monitoren. Het onderzoeksteam heeft nu meer inzicht in welke stappen in het rehabilitatieproces koala’s helpen om te overleven en gedijen wanneer ze weer worden vrijgelaten in het wild.

Ook in de toekomst zullen we koala’s redden, rehabiliteren en weer vrijlaten in het wild. Deze projecten bieden waardevolle informatie voor het opstellen van best practices en protocollen om koala’s de beste overlevingskansen te bieden na hun terugkeer naar het wild.