IFAW’s Wildlife Rescue team komt over de hele wereld in actie om wilde dieren te redden. Met 4.025 geredde dieren en 1.989 vrijgelaten dieren heeft ons programma voor het redden van wilde dieren in verslagjaar 2021 een belangrijke bijdrage geleverd aan een betere kwaliteit van leven voor wilde dieren in alle delen van de wereld.

Hoewel dit programma is gericht op het redden, rehabiliteren en weer vrijlaten van wilde dieren, is het succes van ons werk ook afhankelijk van de betrokkenheid van gemeenschappen. Deze moeten een manier vinden om met de dieren samen te leven in hun gedeelde leefgebied. Gemeenschappen in en rond de plaatsen waar wilde dieren worden gered, gerehabiliteerd en weer vrijgelaten, spelen een cruciale rol in het voortbestaan van bijna elke diersoort op aarde.

Zie jaarrekening Stichting IFAW, toelichting 11.6.9 Besteding toegerekend aan kernactiviteiten IFAW, Redden van wilde dieren, Werkelijke kosten 2020/2021 €1,389,187 (2019/2020 €1,681,494).

we proberen elk dier te redden, want elk dier doet ertoe

Redden van Aziatische zwarte berenjongen in India

Het Center for Bear Rehabilitation and Conservation (CBRC) in het noordoosten van India is in 2002 opgezet met onze partner Wildlife Trust of India (WTI) en het Arunachal Pradesh Forest Department. Dit berenopvangcentrum is een mooi voorbeeld van een betrokken gemeenschap die zich inzet voor gewonde of verweesde wilde dieren.

In verslagjaar 2021 werden vijf Aziatische zwarte berenjongen gered en overgedragen aan de zorg van het CBRC.

Vier van de vijf jongen waren gevonden door leden van de gemeenschap, die de lokale autoriteiten inschakelden. Deze zorgden ervoor dat de welpen naar het CBRC werden gebracht. Niet alleen hebben alle berenjongen het overleefd, ze zijn ook alle vijf op weg terug naar het wild. Het plan is om ze in verslagjaar 2022 over te plaatsen naar een ‘pre-release’ locatie waar ze weer kunnen wennen aan het leven in het wild.

Tot nu toe heeft IFAW-WTI 50 Aziatische zwarte beren weer vrijgelaten in het wild. Elke beer die we redden, rehabiliteren en vrijlaten is belangrijk voor het voortbestaan van de soort.

IFAW-WTI gaat ook klimaatverandering en ontbossing tegen in gemeenschappen door heel India met ons kooktoestellenproject. We helpen gemeenschappen over te stappen van traditionele kookvuren naar schonere kooktoestellen, wat minder luchtverontreiniging en minder houtkap betekent.

Olifantenkalfjes redden in Zimbabwe

Onze partner Wild Is Life (WIL) ontving een dringende melding om een olifantenkalf in het Zimbabwaanse Hwange National Park te redden. Het kalf, dat later Samson werd genoemd, werd gevonden naast het lichaam van zijn dode moeder. De grote olifant was overleden als gevolg van een schotwond in haar poot. Samson werd veilig verdoofd en door het team naar de ZEN-IFAW opvangfaciliteit van het Panda Masuie landschapsproject gebracht.

WIL en IFAW hebben een belangrijke migratiecorridor voor olifanten en andere dieren veiliggesteld door het Kavango Zambezi Transfrontier Conservation Area (KAZA-TFCA). We beschermen de toekomst van dit belangrijke bosreservaat, zodat geredde olifanten in Zimbabwe kunnen terugkeren naar het wild. Samson heeft zich aangesloten bij de kudde geredde olifanten en wordt opgevangen door de oudere vrouwtjes Annabelle, Nkanyezi en Nora.

Dit jaar ondersteunde IFAW ook een levensreddende actie van Zimbabwe Parks and Wildlife Management Authority (ZimParks) en Dete Animal Rescue Trust (DART) waarbij een olifantenkalf in Hwange National Park werd bevrijd van een valstrik.

De snelle reddingsactie, onder leiding van ZimParks en hun dierenarts dr. Kudzai Mupondi, was succesvol. DART verdoofde en immobiliseerde het olifantenkalf, verwijderde de valstrik – die was gemaakt van telefoondraad – en behandelde haar wond. Kort nadat de verdoving was uitgewerkt werd het kalf weer herenigd met haar moeder, die vlakbij stond te wachten en het team gelukkig zijn werk liet doen.

Redden, rehabiliteren en vrijlaten van roofvogels in Beijing

In maart 2021 ving een duivenmelker in Beijing een oehoe die al meerdere van zijn duiven had gedood en opgegeten. Hij nam contact op met het IFAW Beijing Raptor Rescue Center (BRRC) om het dier weer in het wild vrij te laten. Onze medewerkers onderzochten de uil, stelden vast dat hij in goede gezondheid verkeerde en lieten hem weer vrij.

Het BRRC, het enige aangewezen rehabilitatiecentrum voor roofvogels in Beijing, heeft sinds de oprichting in 2001 meer dan 5.549 roofvogels gered. Ondanks de nog steeds voelbare gevolgen van COVID-19 voor onze activiteiten, heeft het team in verslagjaar 2021 150 roofvogels (18 verschillende soorten) opgevangen in het centrum voor rehabilitatie en zorg.

Het centrum biedt onderdak aan roofvogels die in beslag zijn genomen uit de illegale handel, maar ook aan vogels zoals die gevangen door de duivenmelker. In de meeste gevallen gaan mensen uit de gemeenschap voorzichtig om met gewonde of verweesde roofvogels die zij tegenkomen. Sinds 2009 compenseert de stad Beijing boeren voor kippen en ander vee dat ten prooi valt aan roofvogels – en draagt zo bij aan een wereld waarin dieren en mensen in balans met elkaar kunnen leven.

Het BRRC gaf ook trainingen aan andere opvangcentra en reddingswerkers, zodat meer roofvogels succesvol gered en gerehabiliteerd kunnen worden in China. In verslagjaar 2021 verleende IFAW directe financiële steun aan twee organisaties. Zo konden 42 gewonde roofvogels worden gered en werd een handleiding opgesteld voor het redden en rehabiliteren van roofvogels – in het Chinees en Tibetaans. Daarnaast organiseerde IFAW twee trainingen voor meer dan 80 dierenreddingswerkers van 23 opvangcentra in negen Chinese provincies.

terugkeer naar het wild

Voor veel wilde dieren is rehabilitatie een cruciaal proces waarbij het slagen of mislukken bepalend is voor het vermogen van de soort om te overleven in het wild. Wij investeren in onderzoek en in een netwerk van partners en experts voor rehabilitatie op maat voor verweesde, zieke of gewonde dieren. Het ultieme succes is voor ons de terugkeer van dieren naar het wild. Hieronder enkele fantastische vrijlatingen die we het afgelopen jaar vierden.

Drie neushoorns maken zich klaar voor hun terugkeer naar het wild

In India werden drie Indische neushoorns overgeplaatst naar een soft-release locatie in Manas National Park. De drie neushoorns, twee vrouwtjes en een mannetje, werden in 2019 tijdens de overstromingen in Kaziranga National Park in het Indiase Assam gered door IFAW-WTI. De neushoorns werden nog een laatste keer onderzocht voordat ze in grote kisten werden geladen en naar Manas National Park werden gereden, 400 kilometer verderop. De neushoorns blijven meestal een paar maanden op de soft-release locatie, zodat ze kunnen wennen aan de nieuwe omgeving. Als ze er klaar voor zijn, worden de neushoorns vrijgelaten in het park.

We werken als sinds 2006 samen met het Assam Forest Department en WTI om neushoorns uit te zetten in Manas National Park. Dit project is de eerste poging om de neushoornpopulatie in Manas weer op te bouwen nadat naar schatting 100 neushoorns ten prooi vielen aan stropers in de jaren negentig. IFAW-WTI kiest voor een unieke aanpak: neushoorns die worden gered van een verdrinkingsdood tijdens de jaarlijkse overstromingen krijgen een kans op een tweede leven in Manas National Park. Dit betekent dat het niet nodig is om gezonde volwassen dieren over te plaatsen vanuit andere gebieden, zoals in het verleden werd gedaan. De aanpak is een daverend succes, er zijn meer dan 40 geredde en gerehabiliteerde neushoorns vrijgelaten in Manas en er zijn al volgende generaties geboren in het park.

Overplaatsing zes olifantenkalveren in Zimbabwe

Dit jaar zijn zes verweesde olifantenkalveren van het Zimbabwe Elephant Nursery (ZEN) in Harare, Zimbabwe, overgeplaatst naar een ‘soft-release’ locatie in het Panda Masuie Forest Reserve 900 kilometer verderop. De overplaatsing werd gecoördineerd door WIL-oprichter Roxy Danckwerts, en het welzijn van de olifanten werd daarbij nauwlettend in de gaten gehouden. Eén van de olifanten was Amira, een olifantenkalf dat naast het lichaam van haar dode moeder werd gevonden in Mana Pools National Park. Amira’s reddingsteam arriveerde per vliegtuig op de locatie. Ook President-directeur Azzedine Downes van IFAW was daarbij. Het team verdoofde Amira en bracht haar door de lucht naar de veiligheid van het olifantenweeshuis.

Amira en vijf andere verweesde olifanten kregen duizenden uren intensieve zorg en begeleiding van de verzorgers van de ZEN-opvang en werden voorbereid op de volgende stap van hun reis terug naar het wild. In Panda Masuie ontwikkelen ze de vaardigheden die ze nodig hebben om te overleven als wilde olifanten in een beschermd gebied.

Twee olifantenkalveren een stap dichter terug naar het wild

Twee geredde olifanten van het Elephant Orphanage Project (EOP) in Lusaka, Zambia, werden overgeplaatst naar de soft-release locatie in Kafue National Park. Ludaka en Lufutuko (Tuko) waren ondergebracht in het EOP, een olifantenweeshuis opgericht door onze partner Game Rangers International (GRI). Beide olifanten hebben nog een lange weg te gaan en veel te leren voordat ze volledig kunnen worden vrijgelaten, maar dit is een spannende en belangrijke volgende stap op hun weg terug naar het wild.

Samen met GRI vierden we ook de succesvolle rehabilitatie en vrijlating van onze eerste mannetjesolifant, Batoka. Na 11 jaar in de speciale Kafueovergangsfaciliteit sloot hij zich aan bij een kudde wilde olifanten. We volgen Batoka middels een GPS-band om zijn nek. Zo kan het team zijn bewegingen volgen om er zeker van te zijn dat het goed met hem gaat in het wild.

Terugkeer naar het wild voor een gewonde jaguar

In Mexico werd een mannetjesjaguar aangereden door een auto, waardoor hij een schouderfractuur en verschillende snijwonden opliep. Hij werd gered en overgebracht naar de Payo Obispo Zoo voor behandeling en rehabilitatie. Terwijl Covi genas van zijn verwondingen hield het team hem goed in de gaten. Maar wel met zo min mogelijk contactmomenten, om te zorgen dat hij zijn angst voor mensen niet kwijt zou raken. Covi herstelde volledig en liet zien dat hij nog steeds een uitstekende jager was, dus in juni 2021 kreeg hij een GPS-halsband om en werd hij vrijgelaten in het wild. Uit de GPS-gegevens bleek dat Covi drie maanden later weer goed was geïntegreerd in het wild en dat hij in de buurt bleef van het gebied waar hij was vrijgelaten en geen mensen opzocht.

Dit succes is een voorbeeld van een geslaagde samenwerking tussen ons team, overheidsinstanties, de wetenschappelijke sector en lokale gemeenschappen. Bij de samenwerking waren de volgende partijen betrokken: onze reddingsexperts, de Payo Obispo Zoo, de National Alliance for Jaguar Conservation (ANCJ), de Federal Attorney for Environmental Protection (PROFEPA), de State of Quintana Roo Attorney for Environmental Protection (PPA) en de Biodiversity and Natural Protected Areas of the State of Quintana Roo (IBANQROO).

Dieren redden tijdens klimaatverandering

Klimaatverandering heeft dramatische gevolgen voor zowel dieren als mensen en heeft de bestaande bedreigingen voor veel soorten verergerd. Onze reddingsteams in de frontlinie zien dagelijks de effecten van klimaatverandering op de natuur, van uitgeputte water- en voedselbronnen tot veranderingen in broedpatronen. De impact van klimaatverandering is steeds meer voelbaar en maakt het reeds bedreigde soorten nog moeilijker.

In verslagjaar 2021 ondersteunden we onze partner, de Southern African Foundation for the Conservation of Coastal Birds (SANCCOB), bij een massale reddingsoperatie om meer dan duizend bedreigde Kaapse aalscholverkuikens te redden, rehabiliteren en weer vrij te laten. Dit was onze grootste reddingsactie voor zeevogels in Zuid-Afrika in de afgelopen 20 jaar.

Meer dan 2.000 kuikens, sommige pas een paar weken oud, werden gered nadat ze in de steek waren gelaten door hun ouders. De reden voor de massale verlating is zeer waarschijnlijk het voedseltekort vanwege het lage pelagische visbestand en een mismatch tussen het broedseizoen en de warme weersomstandigheden. De verwachte opwarming van de aarde door klimaatverandering zal tot nog lagere visbestanden leiden, waardoor we steeds vaker dergelijke massale verlatingen kunnen gaan zien. Dankzij de kennis en expertise van onze partner SANCCOB konden uiteindelijk bijna 1.100 geredde kuikens weer worden vrijgelaten in het wild.

een beter leven voor dieren

Populaties van wilde dieren worden wereldwijd ernstig uitgedund omdat wilde dieren ten prooi vallen aan handelaren die ze verkopen als exotisch huisdier of hun lichaamsdelen verkopen. De illegale handel in wilde dieren vormt een ernstige bedreiging voor de al afnemende biodiversiteit en moet worden gestopt.

In beslag genomen dieren helpen

Live Animals Seized in Trade (LAST) richt zich op duurzame oplossingen voor levende wilde dieren die in beslag zijn genomen uit de illegale handel. We hebben samen met de Freeland Foundation (leidende organisatie) en Wereld Natuur Fonds (WNF) een subsidie gekregen van het Amerikaanse Bureau of International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INL) voor het TRIPOD-project. TRIPOD staat voor Targeting Regional Investigations for Policing Opportunities and Development.

Samen met Freeland en WNF richten we ons op ontwrichting van de illegale handel in wilde dieren in Maleisië, de Filipijnen en Indonesië. Dankzij soortenherkenningstechnologie zullen wetshandhavers snel en nauwkeurig in beslag genomen dieren kunnen identificeren om te zorgen dat ze de juiste zorg krijgen en bij voorkeur worden gerepatrieerd naar hun land van herkomst. Daarnaast geven we wetshandhavers in de frontlinie trainingen over protocollen en tools voor het veilig en humaan omgaan met in beslag genomen wilde dieren.

Steun voor dierentuinen tijdens crisis

Toen zich in 2020 een grote crisis voltrok in Jemen, hebben we steun geboden aan de dierentuinen Sana’a en Taiz. De carnivoren in deze dierentuinen hadden ernstig te leiden onder de gevolgen van de voortdurende burgeroorlog. Onze steun betekende voedsel, veterinaire zorg en betere leefomstandigheden voor de carnivoren in de Taiz-dierentuin. Daar leven onder andere 14 leeuwen en 34 bedreigde Arabische luipaarden. Vanwege de situatie ter plaatse en COVID-19 beperkingen was aanvullende steun voor de Sana’adierentuin niet mogelijk. Dankzij onze inspanningen kregen 80 dieren betere zorg, voedsel en medische hulpmiddelen. Daarnaast steunde IFAW het herstel en de verbouwing van verblijven voor meer beschutting en betere leefomstandigheden voor de dieren.

Hulp voor grote katachtigen in de VS

In de VS blijven we opvangcentra voor grote katachtigen helpen bij reddingsacties, verbetering van de dierenzorg en financiële duurzaamheid. Ook blijven we pleiten voor een einde aan particulier eigendom en commerciële uitbuiting van grote katachtigen als tijgers en leeuwen. Door de gebrekkige regelgeving is het onmogelijk om met zekerheid te zeggen hoeveel grote katachtigen (leeuwen, tijgers, luipaarden, sneeuwpanters, nevelpanters, jachtluipaarden, jaguars, poema’s en kruisingen) in gevangenschap worden gehouden in de VS, maar naar schatting zijn het er ongeveer 10.000. Slechts weinige daarvan zitten in geaccrediteerde dierentuinen of bonafide opvangcentra.

De meeste worden gehouden als huisdier of als attractie, onder omstandigheden die gevaarlijk zijn voor zowel mensen als dieren.

IFAW werkt al meer dan tien jaar met opvangcentra samen om vast te stellen welke bonafide zijn, en hen te helpen om meer dieren te redden en te zorgen dat ze voor de rest van hun leven de zorg en leefomstandigheden krijgen die ze verdienen. Zo is er de Big Cat Sanctuary Alliance (BCSA), een alliantie die is ontstaan naar aanleiding van onze workshops en bijeenkomsten over grote katachtigen. De BCSA, die we nog steeds ondersteunen, organiseert conferenties, stelt best practice-richtlijnen op en bevordert de samenwerking tussen opvangcentra bij reddingen.

IFAW blijft lobbyen voor de Big Cat Public Safety Act, die grote katachtigen betere wettelijke bescherming biedt. In verslagjaar 2021 werd er bemoedigende vooruitgang geboekt en werd de wet opnieuw in behandeling genomen door het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden en de Senaat.

Verbetering dierenwelzijn door uitbreiding veterinaire zorg in Australië

We streven voortdurend naar verbetering van dierenwelzijn en zo hoog mogelijke vrijlatingspercentages voor geredde dieren. We zorgen dat dieren 24/7 toegang hebben tot gespecialiseerde dierenartsen en verpleegkundigen voor spoedeisende en levensreddende zorg. Daarom ondersteunden we ook het belangrijke werk van een team dierenartsen van Friends of the Koala in het Australische New South Wales. Dankzij onze steun kon het team spoedeisende zorg verlenen aan gewonde, zieke en verweesde koala’s. Dit is belangrijker dan ooit, nu dit iconische dier op verschillende plaatsen lokaal dreigt uit te sterven als gevolg van bosbranden, klimaatverandering en habitatverlies in New South Wales. Het gespecialiseerde team dierenartsen behandelde 326 koala’s in verslagjaar 2021, waarbij meer dan 100 koala’s weer konden worden vrijgelaten in het wild.

We hebben ook het team dierenartsen van Bonorong Wildlife Sanctuary op Tasmanië financieel ondersteund, waardoor het dierenziekenhuis – dat IFAW heeft helpen bouwen – vijf dagen per week diensten kan verlenen. Door de veterinaire capaciteit van het ziekenhuis te vergroten hebben we het dierenwelzijn verbeterd en het vrijlatingspercentage verhoogd voor de geredde dieren die werden binnengebracht. Dit betekent dat meer wilde dieren die o zo belangrijke tweede kans op een leven in het wild hebben gekregen. In verslagjaar 2021 behandelde het gespecialiseerde dierenartsenteam 950 dieren, waaronder de bedreigde wigstaartarend, de bedreigde Tasmaanse duivel en de gevlekte buidelmarter. 406 dieren werden weer vrijgelaten in het wild.

Koalaspeurhond Bear, van IFAW en de University of the Sunshine Coast (USC), wordt op verzoek van zowel particulieren als lokale dierenorganisaties ingezet om koala’s op te sporen en te redden. Bear is een enorme hulp bij reddingsacties; hij ruikt wat mensen niet kunnen zien. We werken samen met onze partners van het USC Detection Dogs for Conservation om te helpen bij het opsporen en redden van koala’s. Speurhonden en drones helpen om veel effectiever koala’s op te sporen, wat cruciaal is tijdens reddingsacties.

innovatie in de zoektocht naar de kudde van een verweesde olifant

Dankzij uniek onderzoek zijn we een stap dichter bij het opsporen van de familiekudde van ons geredde olifantenkalf Nania. Nania werd in 2017 gered door leden van de lokale gemeenschap toen ze in de buurt van Boromo in Burkina Faso rondzwierf, amper twee maanden oud. Ons team werd gevraagd haar rehabilitatie en uiteindelijke terugkeer naar het wild te ondersteunen.

De afgelopen jaren hebben we DNA-monsters verzameld van de uitwerpselen van zowel Nania als wilde olifanten die het Deux Balé National Park in Burkina Faso doorkruisen. De 17 monsters zijn onderzocht in het lab van dr. Sam Wasser, directeur van het Center for Conservation Biology van de Universiteit van Washington. In het laboratorium wordt meestal DNA uit olifantenpoep geanalyseerd om de migratie van olifanten in kaart te brengen en dus de plekken waar veel stropers actief zijn in Afrika. Dit was de eerste keer dat dr. Wasser en zijn team DNA analyseerden met het doel om de familiekudde van een verweesd kalf op te sporen.

Ongelooflijk genoeg bleek uit de analyse dat één van de olifanten in het park waarschijnlijk de moeder van Nania is, of anders haar halfzus. Aangezien er geen olifantenkarkas is gevonden in de buurt van de plek waar Nania werd gevonden, denken ons team en de experts die we hebben geraadpleegd dat Nania’s moeder, grootmoeder en nicht zeer waarschijnlijk nog in leven zijn. Dat geeft ons de hoop dat we haar met haar familiekudde kunnen herenigen.

De DNA-analyse bevestigde ook dat Nania een Afrikaanse bosolifant (Loxodonta cyclotis) is, een ernstig bedreigde olifantensoort. Voorheen werden alle Afrikaanse olifanten tot dezelfde soort gerekend. Maar in maart 2021 heeft de International Union for Conservation of Nature (IUCN) op basis van nieuw genetisch bewijs de bosolifant en de savanneolifant (Loxodonta africana) als twee verschillende soorten beoordeeld.