Ondanks de buitengewoon grote impact van COVID-19 is IFAW ook in boekjaar 2020 erin geslaagd om cruciaal behoud van leefgebieden te ondersteunen, nieuwe partnerschappen aan te gaan en uitdagingen op een integrale manier het hoofd te bieden. Ook dit jaar hebben we grote successen behaald in de belangrijke leefgebieden in Afrika en Azië waar wij actief zijn. 

Wij blijven ons inzetten voor samenwerking met overheden, lokale gemeenschappen en andere stakeholders om verbonden netwerken voor natuurbehoud te realiseren, waardoor wilde dieren, met name keystone species als olifanten de ruimte krijgen die zij nodig hebben om te overleven en te floreren. Dit jaar hebben rangers met steun van IFAW 2.498 kilo aan ivoor in beslag genomen en 1.289 stropers aangehouden. IFAW heeft ook bijgedragen aan de verdere uitbreiding van het Manas National Park in India met 35.000 hectare.

Door natuurbehoud te koppelen aan inkomstenbronnen zijn gemeenschappen actief betrokken en spelen zij een belangrijke rol. Dit jaar hebben wij bijgedragen aan activiteiten om bestaansmiddelen diverser in te zetten. Dit heeft geleid tot een prachtig resultaat van USD 278.000 aan directe inkomsten voor gemeenschappen in Malawi, Zambia en Kenia. Wij hebben op de plekken waar wij actief zijn, onder meer in China en India, aan 289 mensen praktische trainingen gegeven om vaardigheden te leren zoals kleding maken, bakstenen produceren, huizen bouwen en bijen houden. 

Ons werk komt voort uit onze overtuiging dat wanneer mensen floreren, de dieren in hun omgeving ook gedijen.

samenwerken voor natuurbehoud in het leefgebied Greater Manas

Voor het leefgebied Greater Manas hebben wij met onze vaste partner het Wildlife Trust of India (WTI) ook in boekjaar 2020 verdere stappen gezet. Greater Manas is een beschermd natuurgebied dat in een strook van 1.450 vierkante kilometer langs de grens van India en Buthan loopt, aan de voet van de Himalya. Het hart van dit leefgebied wordt gevormd door het Manas National Park (met een oppervlakte van ca. 500 vierkante kilometer) in de Indiase deelstaat Assam. Het leefgebied is een Werelderfgoedlocatie en grenst aan het Royal Manas National Park in Bhutan.

Ter versterking van de handhavingscapaciteit hebben IFAW en WTI een kamp opgezet om het stropen tegen te gaan in het buitengebied “First Addition” van de Greater Manas. Het kamp bevindt zich op een strategische plek zodat rangers met patrouilles voor extra bescherming kunnen zorgen. Dit gebied is tevens het belangrijkste leefgebiedvan de gouden langoer, een van de meest bedreigde apensoorten in India.

De illegale kap van bomen voor brandhout is een grote zorg bij het beheer van beschermd gebied. In boekjaar 2019 heeft IFAW-WTI 26 verbeterde kooktoestellen geplaatst bij bedrijven op lokale markten rond Manas en First Addition. Voor deze energiezuinige kooktoestellen is veel minder brandhout nodig, wat heeft geleid tot 32% minder verbruik van brandhout op de markten. Sinds de start van het project hebben wij ook zo'n 2.000 kooktoestellen geplaatst in woningen in het leefgebied Greater Manas waardoor het totale gebruik van brandhout met 25% is verminderd. Een betere brandstofefficiency betekent ook dat huishoudens meer tijd en middelen hebben voor andere belangrijke economische en sociale activiteiten in de gemeenschap. Deze initiatieven zijn van groot belang voor het verkleinen van de milieu-impact en het verduurzamen van de regio.

IFAW en WTI hebben vier weefcentra opgericht waardoor 200 vrouwen in hun levensonderhoud kunnen voorzien en traditionele weeftechnieken in ere worden hersteld. Toen de wevers vanwege de COVID-19-lockdown niet meer naar hun werk konden gaan, zijn wij erin geslaagd om ruim 150 vrouwen te mobiliseren om vanuit huis gezichtsmakers te maken. Wij hebben 300 kilo hoogwaardig katoenen garen ingekocht en bij twee centra gedistribueerd onder de wevers. Hiermee hebben de vrouwen ruim 500 maskers gemaakt voor de gemeenschap. De wevers verdienden hiermee een maandinkomen van RS 8.000 (ongeveer USD 108), wat een aanzienlijk bedrag is, zeker tijdens de lockdown in het land. In Manas National Park heeft IFAW medewerkers in de frontlinie geholpen met 142 sets beschermingsmiddelen.

De samenwerking tussen IFAW en WTI is van begin af aan in 2001 een groot succesverhaal gebleken. Samen hebben wij aan verschillende projecten binnen de programmadoelstellingen van IFAW gewerkt. Een van de belangrijkste mijlpalen was de uitbreiding van het leefgebied Greater Manas via het #BringingBackManas-initiatief. Dit heeft er onder meer toe bijgedragen dat UNESCO Manas in 2011 heeft geschrapt van de Lijst van Werelderfgoed in Gevaar. De vruchtbare samenwerking tussen IFAW en WTI draagt op een blijvende manier bij aan een wereld waarin mens en dier samen in balans zijn.

steun aan rangers om wilde dieren te beschermen tijdens de COVID-19-crisis

De lockdowns vanwege COVID-19 hadden een directe en rampzalige impact op het toerisme wereldwijd. Duizenden mensen en hun families zijn voor hun levensonderhoud afhankelijk van de toerisme-industrie, maar de sector ging op slot en het personeel zat zonder werk. In korte tijd veranderden drukke toeristische centra in spooksteden en was er een toename in stroperij-activiteiten, wat er duidelijk op wees dat de pandemie een grote impact had op de bestaansmiddelen van mensen.

Toerisme in beschermde gebieden heeft als bijkomend voordeel dat er minder stroperij en andere illegale activiteiten plaatsvinden. De combinatie van wanhopige tijden en lege parken maakte dat criminelen hun kans schoon zagen om te jagen op en te handelen in wilde dieren.

Het werk van rangers wordt als een ‘vitaal beroep’ gezien in alle landen waar IFAW actief is en dat betekende onder meer dat zij tijdens de lockdown langere tijd in het natuurreservaat moesten verblijven. Zij konden niet naar huis en familie gaan. Veel rangers werkten maanden achtereen om de wilde dieren en hun leefgebied te beschermen.

In een aantal landen betekende het wegvallen van inkomsten van toeristen dat rangers minder of helemaal niet meer uitbetaald kregen. In andere gevallen leidde de terugval in inkomsten ertoe dat er geen geld meer was om benzine te kopen voor de patrouillewagens. Ook vernamen wij dat rangers vanwege geldgebrek zonder essentiële beschermende middelen, zoals een gezichtsmasker en desinfecterende handgel, hun werk moesten doen. 

Binnen ons Programma Behoud van leefgebieden werken wij samen met overheidsinstanties en dierenwelzijnsorganisaties om ervoor te zorgen dat rangers en wetshandhavers over alle benodigdheden beschikken om gemotiveerd en efficiënt hun werk te blijven doen tijdens de crisis. Voor de rangers is het nu door de internationale lockdown moeilijker dan ooit om wilde dieren te beschermen. Tijdens de lockdown hebben zij grote persoonlijke offers moeten brengen. Wij zijn hen daar ontzettend dankbaar voor. 

Kenia en Tanzania

Een van de prioriteiten van IFAW is de bescherming van wilde dieren op gemeenschapsgrond in het grotere leefgebied Amboseli-Tsavo-Kilimanjaro (ATK) aan weerszijden van de grens tussen Kenia en Tanzania. In maart 2020 zat Kenia door COVID-19 in lockdown en waren niet-noodzakelijke reisbewegingen en diensten niet toegestaan. De Olgulului Community Wildlife Rangers (OCWR) beschermen wilde dieren en hun leefgebied en treden op als noodhulpverleners bij conflicten tussen mensen en wilde dieren. Het werk van de rangers werd daarom door de leiding van de Olgulului Olalarashi Group Ranch (OOGR) als vitale dienst aangemerkt.

Om de veiligheid van wilde dieren in deze tijd te waarborgen en om het risico op verspreiding van COVID-19 te voorkomen, moesten de OCWR ruim vier maanden op de zes buitenposten blijven en mochten ze niet naar huis afreizen. Dankzij de gulle steun van de Europese Commissie en de TUI Care Foundation kon IFAW de OCWR blijven steunen met voorraden, apparatuur, persoonlijke beschermingsmiddelen en doorbetaling van salarissen.

Zimbabwe 

De Victoriawatervallen in Zimbabwe vormen een belangrijke trekpleister voor toerisme. Toen alles vanwege COVID-19 op slot ging, werd dit gebied bijzonder hard getroffen. Veel mensen hadden nu geen inkomsten meer en daarom was er een reële dreiging dat het stropen zou toenemen in de omliggende beschermde gebieden. Bij WIL-ZEN, de release-site voor olifanten in het Panda Masuie Forest, op korte afstand van de Victoriawatervallen, werd een extra rangerbasis ingericht. In een periode van 12 weken werd er vanuit deze basis 504 uur extra gepatrouilleerd, vooral langs de oostelijke grens waar mensen wonen. Wij hebben alle medewerkers voorzien van persoonlijke beschermingsmiddelen en ook levensmiddelen verstrekt om de families te steunen van de circa 20 mensen die hier als chauffeur, kok of onderhoudsmedewerker werken.

In Hwange National Park, het grootste wildpark van Zimbabwe steunt IFAW de rangers van de Zimbabwe Parks and Wildlife Management Authority (ZimParks) die in Makona werken, een gebied waar veel gestroopt wordt. Vroeger patrouilleerden in dit gebied van 4.500 vierkante kilometer slechts 25 rangers, omgerekend één ranger per 180 vierkante kilometer, wat ver beneden de aanvaardbare norm is van 1 ranger per 20 vierkante kilometer. De impact van COVID-19 op de gemeenschappen in de omgeving was erg groot en daardoor was er een groter risico op stropen.

natuurbehoud in Hwange National Park

Eind 2019 sloten IFAW en de Zimbabwe Parks and Wildlife Management Authority (ZimParks) een overeenkomst voor betere bescherming van wilde dieren in een land dat bekend staat om zijn ongelooflijke inzet voor het behoud van biodiversiteit en de grote olifantenpopulaties.

Onze samenwerking met ZimParks is gericht op het aanpakken van problemen op het gebied van natuurbehoud in het ecosysteem van Hwange-Matetsi. In dit gebied vallen Hwange National Park, Zambezi National Park, Victoria Falls National Park en de aangrenzende gemeenschapsgronden. In het grensoverschrijdende natuurgebied Kavango-Zambezi (KAZA-TFCA) leven zo'n 53.000 olifanten en 600 leeuwen. Met een oppervlakte van 519.912 vierkante kilometer is dit het grootste natuurgebied ter wereld.

IFAW en ZimParks zetten zich in voor verschillende projecten, zoals de ontwikkeling van handhavingscapaciteit in het veld om populaties wilde dieren te beschermen tegen stroperij, maar ook het samenwerken met gemeenschappen om conflicten tussen mensen en wilde dieren te voorkomen.

In Hwange National Park is ons werk voornamelijk gericht op Makona, een gebied waar van oudsher veel wordt gestroopt, omdat de 150 kilometer lange grens met het aangrenzende Tsholotsho, stropers onvoldoende afschrikt. Voor de veiligheid en bescherming van wilde dieren is een gemotiveerd en goed uitgerust team van rangers nodig. Het doel van IFAW is om het stropen van olifanten in 2023 met 50% terug te dringen.

Een van de eerste acties die wij met ZimParks hebben ondernomen was het verbeteren van een deel van de toegangsweg van Main Camp-Makona, een stuk van 40 kilometer dat moeilijk toegankelijk was vanwege het mulle Kalahari-zand. Betere wegen en infrastructuur zijn voor rangers van groot belang om snel in actie te komen als er stropers actief zijn. Het verbeteren van deze weg zal ook het toerisme ten goede komen, omdat het nu ook mogelijk is om delen van het park te bezoeken die eerder moeilijk toegankelijk waren. 

leren leven met de wolf in Nederland

De definitieve terugkeer van de wolf, met een eerste roedel op de Veluwe, leverde in Nederland vele discussies op. IFAW zet zich via Wolven in Nederland al enkele jaren in om een goede terugkeer van de wolf mogelijk te maken door zowel voorlichting aan schapenhouders als aan het brede publiek. We kozen de terugkeer van de wolf als onderwerp voor het vieren van het 50-jarige bestaan van IFAW in Nederland. Een thema dat goed liet zien waar IFAW wereldwijd voor staat: op een constructieve wijze oplossingen vinden voor conflicten tussen mensen en dieren om samenleven mogelijk te maken, en zo wilde dieren en hun leefgebieden te beschermen.

In Pakhuis de Zwijger in Amsterdam organiseerde IFAW een debat onder leiding van tv-presentator Dennis Weening. Een panel belichtte de verschillende kanten van leven met de wolf: de belangrijke ecologische rol van roofdieren, de noodzaak om schaapskuddes te beschermen en het voorlichten van het publiek. Bekroond natuurfilmer Cees van Kempen liet de eerste beelden zien van de bioscoopfilm die hij met steun van IFAW maakt over de terugkeer van de wolf.

Naast voorlichting richt IFAW zich ook op het stimuleren van beleidsmakers om Nederland beter voor te bereiden op de komst van meerdere wolven. Hoe hard dit nodig is, lieten onder meer de politieke reacties in Friesland en Noord-Brabant zien nadat wolven daar verschillende schapen hadden gedood. Vooral oproepen om de wolf te doden en te weren haalden het nieuws. Een enquête door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid liet gelukkig zien dat een meerderheid in Nederland voor de komst van de wolf is. IFAW publiceerde een manifest met daarin de belangrijkste maatregelen die nodig zijn om goed te kunnen leven met wolven en ging daarover in gesprek met het ministerie. De toezegging volgde dat de landelijke overheid meer zal inzetten op voorlichting; de daadwerkelijke uitvoering van het beleid ligt bij de provincies.

factsheet wolven